નવી દિલ્હી, 27 જુલાઈ : યુરોપ અને મધ્ય એશિયામાં 92 મિલિયન બાળકો લૂ અને ગરમ પવનોની ઝપેટમાં છે. આ સંખ્યા આ વિસ્તારની બાળ વસ્તીના અડધાથી વધુ છે. યુનિસેફના આ નવા રિપોર્ટ અનુસાર, આ પ્રદેશમાં ગરમીના મોજાથી દર વર્ષે 377 બાળકોના મૃત્યુ થઈ રહ્યા છે. આ રિપોર્ટનો આધાર યુરોપ અને મધ્ય એશિયાના 23 દેશો સાથે સંબંધિત ડેટાના વિશ્લેષણ પર આધારિત છે.
‘બીટ ધ હીટઃ ચાઈલ્ડ હેલ્થ મિડ હીટવેવ્સ ઇન યુરોપ એન્ડ સેન્ટ્રલ એશિયા’ શીર્ષક હેઠળના આ અહેવાલ મુજબ, મૃત્યુ પામેલા અડધા બાળકો તેમનો પહેલો જન્મદિવસ પણ ઉજવી શક્યા નથી. તેમના મૃત્યુનું કારણ અતિશય ગરમી અને સંબંધિત રોગો હતા. આમાંના મોટાભાગના મૃત્યુ ઉનાળા દરમિયાન થયા છે. આ એક એવો પ્રદેશ છે જ્યાં તાપમાન વિશ્વના અન્ય ભાગો કરતાં ખૂબ ઝડપથી વધી રહ્યું છે.
યુનિસેફના જણાવ્યા અનુસાર, જન્મ પહેલાં જ બાળકો પર ગરમીના સંપર્કમાં ગંભીર અસર થઈ રહી છે. આમાં અકાળ જન્મ, ઓછું જન્મ વજન, મૃત જન્મ અથવા જન્મજાત વિસંગતતાઓનો સમાવેશ થાય છે. આટલું જ નહીં ગરમીને કારણે થતો તણાવ સીધો જ મૃત્યુનું કારણ બની રહ્યો છે. જેના કારણે બાળકનો વિકાસ પ્રભાવિત થઈ રહ્યો છે અને તેના પર અનેક બીમારીઓ થઈ રહી છે.
યુનિસેફના પ્રાદેશિક નિર્દેશક રેજિના ડી ડોમિનિકિસ કહે છે કે વધતા તાપમાનથી ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ થઈ રહી છે, ખાસ કરીને નાના બાળકોમાં. થોડા સમય માટે પણ ભારે ગરમીનો સંપર્ક બાળકો માટે જીવલેણ સાબિત થઈ રહ્યો છે. તેથી, સંબંધિત ક્ષેત્રની સરકારોએ આ દિશામાં ઝડપી પગલાં ભરવા જોઈએ.
રિપોર્ટ અનુસાર વધતી ગરમીનો કહેર હવે માત્ર ભારત જેવા દેશો પૂરતો મર્યાદિત નથી રહ્યો. યુરોપમાં પણ તે બાળકો પર મોટા પાયે અસર કરી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં યુનિસેફે યુરોપ અને મધ્ય એશિયાના દેશોની સાથે યુરોપિયન દેશોને ગરમી નિવારણ એક્શન પ્લાન અને પ્રાથમિક આરોગ્ય સેવાઓમાં રોકાણ કરવા વિનંતી કરી છે, જેથી ગરમીથી પીડિત બાળકોને પૂરતી સહાય પૂરી પાડી શકાય.
2024માં વધતું તાપમાન રેકોર્ડ સ્તરે પહોંચી ગયું છે. આ વર્ષના તમામ મહિનાઓ આબોહવા ઇતિહાસમાં અત્યાર સુધીના સૌથી ગરમ મહિના રહ્યા છે. સતત 13 મહિનામાંથી એક પણ મહિનો એવો નથી રહ્યો જ્યારે વધતા તાપમાને રેકોર્ડ બનાવ્યો ન હોય. યુનિસેફનું કહેવું છે કે આ સ્થિતિઓને જોતા ગરમીથી પ્રભાવિત દેશોએ અગાઉથી જ સાવધાન થઈ જવું જોઈએ.
