પાકિસ્તાન, શ્રીલંકા બાદ ચીનની ‘લોન જાળ’નું શિકાર બન્યું આફ્રિકા!

ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે લગભગ 360 અબજ યુઆન (51 અબજ ડોલર)ની આર્થિક મદદનું વચન આપ્યું છે, પરંતુ તેમણે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે આમાંથી 210 અબજ યુઆન ક્રેડિટ લાઇન દ્વારા આપવામાં આવશે અને ઓછામાં ઓછા 70 અબજ યુઆનનું રોકાણ ચીની કંપનીઓ દ્વારા કરવામાં આવશે.

ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે ગુરુવારે એક મોટી જાહેરાત કરી છે. તેમણે આફ્રિકા ખંડ માટે 51 અબજ ડોલરનું ભંડોળ આપવાનું વચન આપ્યું છે. દેવામાં ડૂબેલા પરંતુ સંસાધન-સમૃદ્ધ આફ્રિકન ખંડમાં, ચીને ત્રણ ગણા વધુ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ્સ અને 10 લાખ નોકરીઓનું સર્જન કરવાનું વચન આપ્યું છે. જિનપિંગે બેઇજિંગમાં ચીન-આફ્રિકા સહયોગ સંમેલન દરમિયાન આ જાહેરાત કરી હતી.

આ પણ વાંચો: દેશની બેંકોમાં પૈસા 2.86 લાખ કરોડથી ઘટીને 0.95 લાખ કરોડ બચ્યા છે વાંચો કારણ ફટાફટ

ચીનના રાષ્ટ્રપતિએ આશરે 360 અબજ યુઆન (51 અબજ ડોલર)ની નાણાકીય સહાયનું વચન આપ્યું હતું, પરંતુ કહ્યું હતું કે તેમાંથી 210 અબજ યુઆન ક્રેડિટ લાઇન દ્વારા આવશે અને ઓછામાં ઓછા 70 અબજ યુઆનનું રોકાણ ચીની કંપનીઓ દ્વારા કરવામાં આવશે. જ્યારે લશ્કરી સહાય અને અન્ય પ્રોજેક્ટ્સ દ્વારા નાની રકમ આપવામાં આવશે.
ચીનની ‘દેવાની જાળ’ શું છે?
ખરેખર, ચીન વિશ્વના સૌથી મોટા ધિરાણ દેશોમાંનો એક છે. ચીન સતત વિકાસના નામે ગરીબ અને પછાત દેશોને જંગી લોન આપીને પોતાના લાભકર્તાને બતાવવાનો પ્રયાસ કરે છે, પરંતુ આ દેશો ધીરે ધીરે તેની દેવાની જાળમાં ફસાઈ જાય છે.

વિશ્વ બેંકના આંકડા અનુસાર, 2010 થી 2020 ની વચ્ચે ઓછી અને મધ્યમ આવક ધરાવતા દેશોને તેનું ધિરાણ ત્રણ ગણું વધી ગયું છે. 2020ના અંત સુધીમાં આ રકમ 170 અબજ ડોલર સુધી પહોંચી ગઈ હતી.

જો કે ચીનના દેવાની જાળમાં દુનિયાભરના ઘણા દેશો ફસાયેલા છે, પરંતુ પાકિસ્તાન, શ્રીલંકા, કેન્યા, મોંગોલિયા, ઝામ્બિયા જેવા દેશો અગ્રણી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ચીન પહેલા ગરીબ દેશોને ધિરાણ આપે છે અને પછી જ્યારે આ દેશો ચીનના જંગી દેવાની ચુકવણી કરવામાં અસમર્થ છે, ત્યારે તેઓએ તેમના દેશની મોટી સંપત્તિ પરનો અંકુશ છોડવો પડશે. ચીન માટે આ સંપત્તિ વ્યૂહાત્મક રીતે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે અને ચીન આ દ્વારા પોતાને મજબૂત અને શક્તિશાળી બનાવી રહ્યું છે.

ચીનની દેવાની જાળમાં ડૂબ્યા પાકિસ્તાન-શ્રીલંકા!
સમાચાર એજન્સી એપીના વિશ્લેષણમાં જાણવા મળ્યું છે કે ઘણા દેશોએ તેમના વિદેશી દેવાનો 50 ટકા હિસ્સો ચીન પાસેથી લીધો હતો અને તેમાંના મોટા ભાગના આ દેવાની ચુકવણી માટે તેમની સરકારી આવકના ત્રીજા ભાગથી વધુનું રોકાણ કરી રહ્યા હતા. તેમાંથી બે, ઝામ્બિયા અને શ્રીલંકા, પહેલેથી જ ડિફોલ્ટ થઈ ગયા છે અને બંદરો, ખાણો અને પાવર પ્લાન્ટ્સ બનાવવા માટે લેવામાં આવેલી લોન પર વ્યાજ ચૂકવવામાં અસમર્થ છે.

‘દેવાની જાળ’નો વધુ એક શિકાર!
ચીને પણ ગયા વર્ષે આફ્રિકાને 4.61 અબજ ડોલરનું ધિરાણ આપ્યું હતું, જે 2016 પછીનો પ્રથમ વાર્ષિક વધારો છે. આથી ચીન પોતાના દેવાની જાળ હજુ વધારી રહ્યું હોવાનું વિશ્લેષકોનું માનવું છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આફ્રિકા તેના દેવાની જાળનો નવો શિકાર છે. આ પહેલા પણ ચીને આવી જ આર્થિક મદદ કરીને અનેક દેશોને પોતાની જાળમાં ફસાવી દીધા છે.