અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ શપથ ગ્રહણ કર્યા બાદથી એક્શન મોડમાં આવી ગયા છે. હવે તેમણે પનામા નહેર વિશે કંઈક મોટું અને શક્તિશાળી હોવાની વાત કરી છે. ટ્રમ્પના આ નિવેદનથી ઘણા અર્થ કાઢવામાં આવી રહ્યા છે. શું છે ટ્રમ્પની યોજના? ચાલો જાણીએ.
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ શપથ ગ્રહણ કર્યા બાદથી એક્શન મોડમાં આવી ગયા છે. એક પછી એક ઘણા મોટા નિર્ણયો લેવામાં આવી રહ્યા છે. ટ્રમ્પ અને તેમના મંત્રીઓ ચીનને લઈને આક્રમક વલણ અપનાવી રહ્યા છે. ભૂતકાળમાં ટ્રમ્પે કેનેડા અને મેક્સિકો જેવા પાડોશી દેશો પર ભારે ટેરિફ લાદીને ખળભળાટ મચાવી દીધો છે. દરમિયાન, ટ્રમ્પે પડોશી દેશો અને સાથી પક્ષો પર દબાણ વધાર્યું છે કે પનામા નહેરનું નિયંત્રણ અમેરિકાને પરત કરવામાં આવે તેવી માંગ કરવામાં આવે. “કશુંક શક્તિશાળી બનવાનું છે.
મીડિયા સાથે વાત કરતા ટ્રમ્પે કહ્યું કે, ચીન પનામા કેનાલ ચલાવી રહ્યું છે. તે ચીનને આપવામાં આવ્યું ન હતું. પરંતુ તેઓએ કરારનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે અને અમે તેને પાછો ખેંચી લઈશું. અથવા કંઈક ખૂબ જ શક્તિશાળી બનવાનું છે. ટ્રમ્પના આ નિવેદનથી ઘણા અર્થ કાઢવામાં આવી રહ્યા છે. આ નિવેદનને ચીન અને પનામા જેવા દેશો વિશે ચેતવણી માનવામાં આવી રહ્યું છે.
ટ્રમ્પે શું કહ્યું?
રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે કહ્યું કે અમેરિકા હવે દરેક પરિસ્થિતિમાં પનામાને પરત લેશે અને આ માટે અમે હવે કેટલાક મોટા પગલા ભરવા જઈ રહ્યા છીએ. પત્રકારો સાથેની વાતચીતમાં તેમણે કહ્યું હતું કે પનામાનું સંચાલન વાસ્તવમાં ચીન કરી રહ્યું છે, જ્યારે આ નહેર ચીનને સોંપવામાં આવી નથી. પનામા નહેર મુર્ખામીથી પનામાને સોંપવામાં આવી હતી. પરંતુ તેઓએ કરારનું ઉલ્લંઘન કર્યું હતું. અમે તેને પાછો લઈ જઈશું.
ટ્રમ્પે કહ્યું, “જો નૈતિક અને કાનૂની બંને સિદ્ધાંતોનું પાલન કરવામાં આવે છે, તો અમે માંગ કરીશું કે પનામા નહેરને શક્ય તેટલી વહેલી તકે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ પરત કરવામાં આવે.”
અમેરિકાના વિદેશ મંત્રીએ પનામાને આપી ધમકી
અમેરિકાના વિદેશ મંત્રી માર્કો રૂબિયોએ પનામા સામે કાર્યવાહીની ધમકી આપી હતી. આ સાથે જ તેમણે પનામાના રાષ્ટ્રપતિ જોસ રાઉલ મુલિનોને સ્પષ્ટ કરી દીધું કે જળમાર્ગ પર ચીનનું નિયંત્રણ ખતમ થવું જોઈએ. જો આમ નહીં કરવામાં આવે તો વોશિંગ્ટન જરૂરી પગલાં લેશે.
મંત્રીની આ ધમકી બાદ પનામાની પ્રતિક્રિયા પણ સામે આવી છે. “અમે આક્રમકતાથી ડરતા નથી. આ દરમિયાન તેમણે બંને દેશો સાથે વાતચીતની ઓફર કરી છે.
અમેરિકાના હાથમાંથી પનામા કેનાલ ક્યારે ગઈ?
પનામા નહેર 82 કિલોમીટર લાંબી છે, જે એટલાન્ટિક અને પેસિફિક મહાસાગરને જોડે છે.અમેરિકાએ આ નહેરને 1900ના દાયકાની શરૂઆતમાં બનાવી હતી અને તેને 1914માં ખોલવામાં આવી હતી. આ પછી લાંબા સમય સુધી નહેર પર અમેરિકાનું નિયંત્રણ હતું.
1977માં, યુ.એસ.ના નિયંત્રણમાં ઘટાડો કરવામાં આવ્યો હતો. 1977માં એક સંધિ હેઠળ પનામા અને અમેરિકાનો નહેર પર સંયુક્ત અંકુશ હતો. 1999ની સંધિ હેઠળ પન્નાએ નહેર પર સંપૂર્ણ નિયંત્રણ મેળવી લીધું હતું. ત્યારથી તેના પર પનામાનું નિયંત્રણ છે.
છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં પનામામાં ચીનનો પ્રભાવ વધ્યો છે. જે સંધિની વિરુદ્ધ છે. પનામાએ તાઇવાન સાથે રાજદ્વારી સંબંધો તોડીને ચીન સાથે સંબંધો સ્થાપિત કર્યા હતા. ત્યાર બાદ ચીને પનામામાં ભારે રોકાણ કર્યું છે અને પનામાનું મુખ્ય સહયોગી બની ગયું છે, જેનો ટ્રમ્પ અને તેમની સરકાર વિરોધ કરી રહી છે. અમેરિકાના વિદેશ મંત્રીએ આ અંગે પનામાના મંત્રીઓ અને અધિકારીઓ સાથે મુલાકાત કરી છે.
