DATE: 22-11-2024: ગૌતમ અદાણી અને વિવાદો વચ્ચે ઊંડો સંબંધ રહ્યો છે. માત્ર ભારતમાં જ નહીં પરંતુ વિદેશની ધરતી પર પણ ઘણા વિવાદો અને ટીકાઓ થઈ છે. તાજ હોટલ પર આતંકવાદીઓએ કરેલા હુમલામાં બચી ગયેલા ગૌતમ અદાણીનું પણ ઘણા વર્ષો પહેલા અપહરણ થયું હતું. એવી ઘણી વાર્તાઓ છે જેની સાથે ગૌતમ અદાણીના વિવાદો જોડાયેલા હતા.
ગૌતમ અદાણી માત્ર ભારત જ નહીં પરંતુ એશિયાના બીજા સૌથી ધનિક ઉદ્યોગપતિ છે.ગયા વર્ષની શરૂઆતમાં અમેરિકન શોર્ટ સેલર હિન્ડેનબર્ગ રિસર્ચે તેના પર ગંભીર આરોપો મૂક્યા હતા. હવે તો વર્ષ પુરું થાય તે પહેલાં અમેરિકન પ્રોસિક્યુટર્સ દ્વારા લાંચ-રુશ્વત જેવા ગંભીર આક્ષેપો થઇ રહ્યા છે. ખાસ વાત એ છે કે અમેરિકાની એક કોર્ટે ગૌતમ અદાણીની સાથે 7 લોકો વિરુદ્ધ વોરંટ જાહેર કર્યું છે.
છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ગૌતમ અદાણીનો વિકાસ જોઈને માત્ર ભારત જ નહીં પરંતુ આખી દુનિયા દંગ રહી ગઈ હતી. 2022માં ગૌતમ અદાણી 150 અબજ ડોલરની સંપત્તિ સાથે વિશ્વના ત્રીજા સૌથી ધનિક બિઝનેસમેન બન્યા હતા. આવી સ્થિતિમાં, તેમની ચર્ચા થવી પણ સ્વાભાવિક છે. જ્યાં ગૌતમ અદાણીની ગ્રોથ સ્ટોરી જોડાયેલી છે. તો બીજી તરફ ગૌતમ અદાણીના પણ વિવાદોની અનેક વાતો હતી. આજે એ જ પાના ફેરવીએ, જ્યાં અદાણીના વિવાદની અનેક વાતો છપાઈ છે.
તાજ હોટલથી હિન્ડેનબર્ગ સુધી
ન્યૂયોર્કમાં 26.5 કરોડ ડોલરની લાંચ કેસમાં દોષિત ઠરેલા ભારતીય અબજોપતિ ગૌતમ અદાણી ફર્સ્ટ જનરેશનના બિઝનેસ ટાયકૂન છે. 2008માં મુંબઈની તાજ હોટેલની અંદર ફસાયેલા અનેક લોકોમાંના એક એવા એશિયાના બીજા સૌથી ધનિક વ્યક્તિ ગૌતમ અદાણીને છેતરપિંડી અને લાંચ લેવાના આરોપસર અમેરિકાના ધરપકડ વોરંટ અને ફોજદારી દંડનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. વીજળી અને બંદરોથી માંડીને ખાંડ અને સોયાબીન સુધી, અદાણી જૂથના સંયુક્ત બજારને 150 અબજ ડોલરથી વધુનું નુકસાન થયું હતું. આ વાર્તા ત્યારે બની જ્યારે અમેરિકન શોર્ટ સેલર હિન્ડેનબર્ગ રિસર્ચે અદાણી ગ્રુપ પર ઓફશોર ટેક્સ હેવનનો અયોગ્ય રીતે ઉપયોગ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. લાંબા સંઘર્ષ બાદ અદાણીએ 141 અબજ ડોલરની રકમ પાછી મેળવી હતી.
જ્યારે સંપત્તિ ડૂબી ગઈ
62 વર્ષના હાઈસ્કૂલ ડ્રોપઆઉટ ગૌતમ અદાણી બન્યા દુનિયાના ત્રીજા સૌથી અમીર બિઝનેસમેન. તેમની કુલ સંપત્તિ 150 અબજ ડોલર સુધી પહોંચી હતી. બ્લૂમબર્ગ બિલિયોનેર ઇન્ડેક્સ અનુસાર, હિન્ડેનબર્ગ રિપોર્ટ આવ્યા બાદ 27 ફેબ્રુઆરીએ અદાણીની નેટવર્થ 37 અબજ ડોલર સુધી પહોંચી ગઈ હતી.
તે પછી, તેમનો વ્યવસાય ધીમે ધીમે પરંતુ ચોક્કસપણે પાટા પર પાછો ફર્યો અને તે ફરીથી વિશ્વના 10 સૌથી ધનિક લોકોમાંનો એક બની ગયો અને આ વર્ષની માડીમાં તેની કુલ સંપત્તિ 120 અબજ ડોલરને વટાવી ગઈ. હવે અદાણીની કુલ નેટવર્થ હાલના સમયે 175 અબજ ડોલરથી નીચે પહોંચી ગઈ છે. 11 નવેમ્બરના રોજ તેમની નેટવર્થમાં 10 અબજ ડોલરથી વધુનું નુકસાન થયું હતું.
ઓસ્ટ્રેલિયા અને બાંગ્લાદેશમાં ઉઠ્યા સવાલો
ગૌતમ અદાણીના વિવાદોની વાત માત્ર મુંબઈ, ગુજરાત કે ભારતની સરહદો પૂરતી જ સીમિત નહોતી. તે અન્ય દેશોમાં પણ જોવા મળ્યું હતું. ઓસ્ટ્રેલિયા અને બાંગ્લાદેશ જેવા દેશોમાં આ જૂથના કોલસા અને પાવર પ્રોજેક્ટ્સ અને અન્ય સોદાઓ પર સવાલ ઉઠાવવામાં આવ્યા છે, ભારતીય વિપક્ષી નેતાઓ નિયમિતપણે અદાણીનો ઉપયોગ કરીને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની સરકાર પર હુમલો કરે છે, જેમાં ધારાવીના પુનર્વિકાસના કરારનો પણ સમાવેશ થાય છે. જેમાં એવો આક્ષેપ કરવામાં આવ્યો હતો કે, સરકારે ધારાવીની જમીન ફેંકી દેવાના ભાવે વેચી અદાણીને ફાયદો કરાવ્યો છે. જો કે સરકાર અને અદાણીએ આ કેસમાં આરોપોને નકારી કાઢ્યા છે. .
અમેરિકી અધિકારીઓએ બુધવારે જણાવ્યું હતું કે અદાણી અને અન્ય સાત લોકો ભારત સરકારના અધિકારીઓને 20 વર્ષમાં 2 અબજ ડોલરનો નફો પહોંચાડતા સપ્લાય કોન્ટ્રાક્ટ મેળવવા અને ભારતના સૌથી મોટા સોલર પાવર પ્લાન્ટનું નિર્માણ કરવા માટે લાંચ આપવા સંમત થયા હતા. જો કે અદાણી ગ્રુપે આ તમામ આરોપોને નકારી કાઢ્યા છે.
આ રીતે શરૂ થઈ યાત્રા
24 જૂન, 1962ના રોજ પશ્ચિમગુજરાતના અમદાવાદ શહેરમાં જન્મેલા – જે મોદીનું ગૃહ રાજ્ય પણ છે – અદાણીએ ધોરણ 10 પૂર્ણ કર્યા બાદ 16 વર્ષની વયે શાળા છોડી દીધી હતી. તેમણે કોમોડિટી ટ્રેડિંગથી શરૂ કરીને 1988માં અદાણી ગ્રુપની સ્થાપના કરી હતી. તેમને કોઈ સંપત્તિ વારસામાં મળી નથી. તે એક મધ્યમવર્ગીય પરિવારમાંથી આવતો હતો, જે કપડાના વ્યવસાય સાથે સંકળાયેલો હતો. તેમની પત્નીનું નામ પ્રીતિ અદાણી છે, જે ડેન્ટિસ્ટ છે. તેમના બે પુત્રો કરણ અને જીત અદાણી ગ્રુપના ઘણા વ્યવસાયો સંભાળી રહ્યા છે.
લોકપ્રિયતાનો શ્રેય કોણ આપે છે
ગૌતમ અદાણી પોતાનું સામ્રાજ્ય ચલાવવાની “ખૂબ જ વ્યવહારુ” શૈલી ધરાવે છે, તેમના વ્યવસાયની સીધી જાણકારી ધરાવતા લોકોના મતે, તેમણે ઉમેર્યું હતું કે તેમનું લક્ષ્ય 70 વર્ષની વયે પરિવારની આગામી પેઢીને વ્યવસાય સોંપવાનું છે. સ્થાનિક અને વિદેશી મીડિયાને આપેલા ઇન્ટરવ્યુમાં અદાણીએ પોતાની જાતને શરમાળ વ્યક્તિ ગણાવી છે અને પોતાની લોકપ્રિયતામાં થયેલા વધારાનું શ્રેય તેમણે જે રાજકીય હુમલાઓનો સામનો કરવો પડ્યો છે તેને આપ્યો છે. અમેરિકાની તાજેતરની ચૂંટણીમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની જીત બાદ તરત જ અદાણીએ તેમને એક્સ પર જીત બદલ અભિનંદન પાઠવ્યા હતા અને લખ્યું હતું કે તેમનું જૂથ અમેરિકન એનર્જી અને ઇન્ફ્રા પ્રોજેક્ટ્સમાં 10 અબજ ડોલરનું રોકાણ કરશે. આનાથી અમેરિકામાં 15,000 નોકરીઓનું સર્જન થવાની સંભાવના છે.
