આજે ગંગાદશેરા — ગંગાજી આજે પણ પવિત્ર છે, પણ આપણે એને ગંદી અને દુર્ગંધયુક્ત બનાવી દીધી

પુરાણોમાં ગંગાને મોક્ષ આપનાર માનવામાં આવે છે. ગંગામાં સ્નાન કરવાનું ખૂબ મહત્વ છે કારણ કે તે પૂર્વજોના તારણહાર અને માણસના પાપોને દૂર કરનાર છે. હિન્દુ ધર્મમાં, ગંગામાં સ્નાન એટલું પવિત્ર માનવામાં આવે છે કે દરેક તહેવાર પર ગંગામાં સ્નાન કરવું ફરજિયાત છે.

આજે ગંગા દશેરા છે. આ દિવસે સૂરસારી ગંગા પૃથ્વી પર અવતરિત થઈ હતી. રાજા ભગીરથની તપસ્યા પછી, ગંગા પૃથ્વી પર આવવા તૈયાર થઈ ગઈ. પરંતુ જ્યારે તે બ્રહ્માજીના કમંડળમાંથી બહાર આવી, ત્યારે તેની ગતિ એટલી ઊંચી હતી કે પૃથ્વી જ નહીં પરંતુ કોઈપણ સપાટી તેને સહન કરી શકતી ન હતી. તેથી, શિવે પોતાના જડાયેલા તાળા ખોલી નાખ્યા અને સૂરસારી તેમાં ફસાઈ ગઈ. પૃથ્વી પર એક પણ ટીપું નહીં. રાજા ભગીરથ ફરીથી ચિંતિત થયા. જો ગંગા નહીં આવે, તો તેમના 60 હજાર પૂર્વજોને પાણી કેવી રીતે આપવામાં આવશે?

ભગીરથે હવે ભગવાન શિવની તપસ્યા કરી. ભગવાન શિવ પ્રસન્ન થયા અને ગંગા પૃથ્વી પર અવતરણ કર્યું. ગંગાના અવતરણની આ વાર્તા પુરાણોમાં જોવા મળે છે. પરંતુ જો આપણે ગંગાના પ્રવાહો જોઈએ તો એવું લાગે છે કે ગંગાનો પ્રવાહ આવો છે. આ નદી હિમાલયના વિવિધ શિખરો અને ગુફાઓમાંથી નીકળે છે અને દેવપ્રયાગમાં ગંગા નામ મેળવે છે.

આ નદીના બે પ્રવાહો દેવપ્રયાગ ખાતે મળે છે. ગોમુખમાંથી નીકળતી ભાગીરથી એક બાજુથી આવે છે અને બદ્રીનાથમાંથી નીકળતી અલકનંદા બીજી બાજુથી આવે છે. દેવપ્રયાગ ખાતે બંને નદીઓમાં સમાન પાણી હોવાથી, તેનું નામ ગંગા પડ્યું. દેવપ્રયાગથી ઋષિકેશ સુધી, ગંગા એક બેફિકર કિશોરની જેમ ચપળ ગતિએ આવે છે.