કોર્ટે પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રાલયની સમિતિની ભલામણો સ્વીકારી. સમિતિ અનુસાર, અરવલ્લી પર્વતમાળાને ઓળખાયેલા અરવલ્લી જિલ્લાઓમાં સ્થાનિક સૌથી નીચા બિંદુથી 100 મીટર કે તેથી વધુ ઊંચાઈ ધરાવતા કોઈપણ ભૂમિ સ્વરૂપ તરીકે વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવશે. અરવલ્લી પર્વતમાળાને એકબીજાથી 500 મીટરની અંદર બે કે તેથી વધુ આવી ટેકરીઓના જૂથ તરીકે વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવશે.
કોર્ટે શું કહ્યું?
સોમવારની સુનાવણી દરમિયાન, CJI એ કહ્યું, “અમે સમિતિની ભલામણો અને આ કોર્ટના નિર્દેશોને હાલ પૂરતો સ્થગિત રાખવાનું જરૂરી માનીએ છીએ. સમિતિની રચના ન થાય ત્યાં સુધી આ સ્ટે અમલમાં રહેશે.” સુપ્રીમ કોર્ટે તેના આદેશમાં જણાવ્યું હતું કે 21 જાન્યુઆરી માટે નોટિસ જારી કરવામાં આવે.
કોર્ટે કહ્યું, “અમે સમિતિની ભલામણો અને આ કોર્ટના નિર્દેશોને સ્થગિત રાખવાનું જરૂરી માનીએ છીએ. સમિતિની રચના ન થાય ત્યાં સુધી આ સ્ટે અમલમાં રહેશે.” મુખ્ય ન્યાયાધીશ સૂર્યકાંતે જણાવ્યું હતું કે કોર્ટે અહેવાલનું સંપૂર્ણ મૂલ્યાંકન કરવા અને આ પ્રશ્નોની તપાસ કરવા માટે ઉચ્ચ-શક્તિવાળી નિષ્ણાત સમિતિ બનાવવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. આ પ્રસ્તાવિત પ્રક્રિયામાં અરવલ્લી પ્રદેશમાંથી બાકાત રાખવામાં આવનારા વિસ્તારોને વિગતવાર ઓળખવાનો અને આવા બાકાત રાખવાથી અરવલ્લી પર્વતમાળા માટે ખતરો કે નુકસાન થશે કે કેમ તેનું મૂલ્યાંકન કરવાનો સમાવેશ થશે.
સુપ્રીમ કોર્ટે સ્વતઃ નોંધ લીધી હતી
એ નોંધવું જોઈએ કે અરવલ્લી પર્વતોની વ્યાખ્યાને લગતા વિવાદ વચ્ચે સુપ્રીમ કોર્ટે આ મુદ્દા પર સ્વતઃ સંજ્ઞાન લીધું હતું. મુખ્ય ન્યાયાધીશ સૂર્યકાંતની આગેવાની હેઠળની વેકેશન બેન્ચ, જેમાં ન્યાયાધીશ જે.કે. મહેશ્વરી અને ન્યાયાધીશ ઓગસ્ટિન જ્યોર્જ મસીહનો સમાવેશ થાય છે, એ આ મામલાની સુનાવણી કરી હતી.
કોંગ્રેસ આક્રમક રહી છે
કોંગ્રેસ પાર્ટી આ મુદ્દે મોદી સરકાર સામે આક્રમક રહી છે. પાર્ટીએ રાજસ્થાનની ભાજપ સરકાર પર ભ્રષ્ટાચાર અને ખાણકામને સરળ બનાવવા માટે અરવલ્લી પર્વતમાળાની વ્યાખ્યા બદલવાના પ્રયાસોનો આરોપ લગાવ્યો હતો. પાર્ટીએ જણાવ્યું હતું કે અરવલ્લી પર્વતમાળાને ખાણકામ કંપનીઓને સોંપવાથી રાજ્યનું પર્યાવરણીય સંતુલન ખલેલ પહોંચશે. તેણે આ યોજનાને રાજ્યના ઇતિહાસના સૌથી મોટા કૌભાંડોમાંનું એક ગણાવ્યું.
