ક્યારેક માર્કેટ વધે છે તો ક્યારેક ઘટાડો થાય છે. જેમ કે, ઓક્ટોબર અને નવેમ્બર મહિનામાં બજારમાં ઘટાડો થયો હતો. હવે ડિસેમ્બરના પહેલા બે સપ્તાહમાં તેજી ફરી બજારમાં આવી ગઈ છે. આ બે ઘટનાઓ વચ્ચે રોકાણકારો ઘણી વખત એ બાબતે મૂંઝવણમાં મૂકાઈ જતા હોય છે કે, જ્યારે શેરના ભાવ નીચે આવે છે ત્યારે બજારમાં રોકાયેલું ધન ક્યાં ગાયબ થઈ જાય છે. તો ચાલો આજે સમજીએ.
શેરબજારમાં રોકાણ સાથે સંકળાયેલા નફા અને જોખમો હંમેશા ચર્ચામાં રહે છે. ક્યારેક માર્કેટ વધે છે તો ક્યારેક ઘટાડો થાય છે. જેમ કે, ઓક્ટોબર અને નવેમ્બર મહિનામાં બજારમાં ઘટાડો થયો હતો. હવે ડિસેમ્બરના પહેલા બે સપ્તાહમાં તેજી ફરી બજારમાં આવી ગઈ છે. આ બંને ઘટનાઓ વચ્ચે રોકાણકારો ઘણી વખત મૂંઝવણમાં મુકાઈ જતા હોય છે કે જ્યારે શેરની કિંમત ઘટે છે અને જ્યારે શેરની કિંમત વધે છે ત્યારે બજારમાં રોકેલા નાણાં ક્યાં જાય છે, ત્યારે પોર્ટફોલિયોમાં જે નાણાં વધતા દેખાય છે. તે ક્યાંથી આવે છે? આજની સ્ટોરીમાં તમે માર્કેટની આખી સિસ્ટમને સમજવાના છો જેથી તમારી મુંઝવણ કાયમ માટે દૂર થઈ જશે.
શેરબજાર કેવી રીતે કામ કરે છે?
શેર બજાર માંગ અને પુરવઠાના સિદ્ધાંત પર કામ કરે છે. જ્યારે કોઈ કંપની સારો દેખાવ કરે છે અને તેના ભવિષ્યમાં તેનો નફો વધવાની સંભાવના હોય છે, ત્યારે તેના શેરની માંગ વધે છે. પરિણામ એ આવે છે કે કંપનીના શેરના ભાવ વધવા લાગે છે. તેનાથી વિપરીત, જ્યારે કોઈ કંપનીના નફાની સંભાવનાઓને ઓછી આંકવામાં આવે છે, ત્યારે તેના શેરની માંગમાં ઘટાડો થાય છે, જેના કારણે કિંમતોમાં ઘટાડો થાય છે.
ઉદાહરણ તરીકે, જો કોઈ કંપનીનો શેર 100 રૂપિયાનો હતો અને બીજા દિવસે તે ઘટીને 80 રૂપિયા થઈ ગયો હતો, તો તેનો અર્થ એ છે કે રોકાણકારોને નુકસાન થયું હતું. જો કે આ નુકસાનનો સીધો લાભ બીજા કોઈને મળતો નથી.
Read: સાઉદી અરેબિયાના જેદ્દાહ જઇ રહેલી ઇન્ડિગોની ફ્લાઇટ કરાચીમાં કેમ ઉતરી?
નિફ્ટી અને સેન્સેક્સ કેવી રીતે નક્કી થયા?
નિફ્ટી અને સેન્સેક્સ ભારતના મુખ્ય શેર બજારના સૂચકાંકો છે. આ મુખ્યત્વે કંપનીઓની કામગીરી દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે. જો કંપનીઓ સારો દેખાવ કરે તો તેમના શેરની માગ વધે છે અને નિફ્ટી અને સેન્સેક્સ વધે છે. તેનાથી વિપરીત, નબળા પ્રદર્શનને કારણે શેરોની માંગમાં ઘટાડો થાય છે અને સૂચકાંકો ઘટે છે.
પૈસા કેવી રીતે અદૃશ્ય થઈ જાય છે?
જ્યારે શેરબજાર ઘટે છે ત્યારે રોકાણકારોની અસ્ક્યામતોનું મૂલ્ય ઘટે છે. આ પૈસા બીજા પાસે જતા નથી પરંતુ સ્ટોક વેલ્યૂ ઓછી હોવાને કારણે તે ગાયબ થઈ જાય છે. જો બજાર બેક-અપ વધે તો એ જ પૈસા ફરી દેખાવા લાગે છે. સરળ ભાષામાં કહીએ તો, સ્ટોકની કિંમત તેમાં ઘણા રોકાણકારો દ્વારા રોકવામાં આવેલા નાણાંના આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે. જો તે રોકાણકારો ધીમે ધીમે પૈસા ઉપાડવાનું શરૂ કરે છે, તો પછી તે શેરના ભાવ ઘટવા માંડે છે.
