Date 25-11-2024: ગત મહિને એટલે કે ઓક્ટોબરમાં એક લાખ કરોડના વેચાણ પર નજર કરવામાં આવે તો નવેમ્બરમાં અત્યાર સુધીમાં 26,533 કરોડનું વેચાણ ઘણું ઓછું લાગે છે. દરમિયાન છેલ્લા બે ટ્રેડિંગ સેશનથી બજારમાં રિકવરીની ગતિ વધુ નહીં અટકે તો માર્કેટ વર્ષના અંત પહેલા નવી ઊંચી સપાટી બનાવશે.
શેરબજારમાં સતત બીજા કારોબારી દિવસે તેજી જોવા મળી છે. આ પહેલા બજારમાં રોજીંદી વેચવાલી જોવા મળી રહી હતી. સૌથી સારી વાત એ છે કે છેલ્લા બે ટ્રેડિંગ સેશનમાં બજારમાં આવેલી આ રેલીએ 3 ટકાની રિકવરી કરી છે. આજે બજારમાં તેજી આવશે, શનિવારે મહારાષ્ટ્ર ચૂંટણીના પરિણામ આવ્યા બાદથી અનુમાન લગાવવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ કોઈને પણ ખ્યાલ નહોતો કે તે મુજબ ગતિ કરશે.
Read: ‘પીએમ મોદી કે ભારત વિરુદ્ધ કોઈ પુરાવા નથી’, ભારત સરકારના ઠપકા બાદ ટ્રુડોને સમજાણી…
સેંસેક્સે દેખાડ્યું કમાલ
સેન્સેક્સે ફરી એકવાર 80 હજારના જાદુઈ આંકડાને સ્પર્શ કર્યો છે. આ સાથે રોકાણકારોએ એક દિવસમાં 8 લાખ કરોડ રૂપિયાની કમાણી કરી છે. શુક્રવારે તેણે 7 લાખ કરોડની કમાણી કરી હતી. જો બન્નેને જોડી દેવામાં આવે તો બજારે બે દિવસમાં 15 લાખ કરોડની કમાણી કરી લીધી છે. હવે અહીં સવાલ ઉઠી રહ્યો છે કે બજાર તેજીમાં છે તે મુજબ આ માટે આટલા રૂપિયા ક્યાંથી આવી રહ્યા છે? ભારતીય બજારમાં કોણ આટલી ખરીદી કરી રહ્યું છે? તો તેનો જવાબ છે વિદેશી રોકાણકારો. વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારો (એફપીઆઇ)એ આ મહિને અત્યાર સુધીમાં ભારતીય શેરબજારમાંથી રૂ.26,533 કરોડ પાછા ખેંચી લીધા છે. હવે તેઓ તે જ પૈસા લગાવી રહ્યા છે.
12 હજાર કરોડની ખરીદી
22 નવેમ્બરના આંકડાની વાત કરીએ તો વિદેશી રોકાણકારોએ સ્ટોક કેટેગરીના ફ્યુચર્સ ડેરિવેટિવ્ઝમાં 12,395 કરોડ રૂપિયાની ખરીદી કરી છે. તો બીજી તરફ ઇન્ડેક્સમાં જોઇએ તો આંકડો 3018 કરોડ છે. વાયદા ડેરિવેટિવ્ઝમાં વિદેશી રોકાણકારોની ખરીદી સૂચવે છે કે બજારમાં ફરી તેજીના સંકેતો દેખાવા લાગ્યા છે.
જો તમે વેચાણ પર ધ્યાનથી નજર નાખો તો 17 નવેમ્બર સુધી વિદેશી રોકાણકારોએ ભારતીય બજારમાંથી લગભગ 22 હજાર કરોડ રૂપિયા પાછા ખેંચી લીધા હતા, જે આગામી એક સપ્તાહમાં માત્ર 26,533 કરોડ સુધી પહોંચી ગયા હતા. એટલે કે, એક સપ્તાહમાં લગભગ 4500 કરોડનું વેચાણ થયું છે, જે વેચાણની ચાલુ ગતિમાં ઘટાડો સૂચવે છે. એટલે કે હવે વિદેશી રોકાણકારો ભારતીય બજારમાંથી પૈસા ઉપાડવાની ગતિ ઘટાડી રહ્યા છે.
શું હવે માર્કેટ વધશે?
સરળ વાત એ છે કે જ્યારે સ્પીડ ઓછી હશે તો ભારતીય બજારને ગતિ આપશે. ગત મહિને એટલે કે ઓક્ટોબરમાં એક લાખ કરોડના વેચાણ પર નજર કરવામાં આવે તો નવેમ્બરમાં અત્યાર સુધીમાં 26,533 કરોડનું વેચાણ ઘણું ઓછું લાગે છે. એટલે કે હવે તેજી જલ્દી જોવા મળી શકે છે. હવે એક વાર એ પણ સમજી લઇએ કે હજુ પણ જે થોડું વેચાણ ચાલી રહ્યું છે તેની પાછળનું કારણ શું છે.
બજારમાંથી વેચવાલી કેમ આવે છે?
કંપનીઓના નબળા ત્રિમાસિક પરિણામો અને સ્થાનિક ઇક્વિટીના ઊંચા વેલ્યુએશનને કારણે એફપીઆઇ ચીનના બજારમાં રોકાણ કરી રહ્યા છે. આ કારણે તેઓ ભારતીય બજારમાં સતત વેચવાલી કરતા રહે છે. એફપીઆઇનું વેચાણ ચાલુ હોવા છતાં ઓક્ટોબરની સરખામણીએ તેમના ચોખ્ખા આઉટફ્લોમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે. વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારો (એફપીઆઇ)એ ઓક્ટોબરમાં ભારતીય બજારોમાંથી રૂ.૯૪,૦૧૭ કરોડ (૧૧.૨ અબજ ડોલર)ની ચોખ્ખી રકમ ખેંચી લીધી હતી.
શું કહે છે નિષ્ણાતો?
ડિપોઝિટરીઝના આંકડા મુજબ આ લેટેસ્ટ આઉટફ્લો બાદ 2024માં અત્યાર સુધીમાં વિદેશી રોકાણકારોએ ભારતીય શેરબજારમાંથી ચોખ્ખા 19,940 કરોડ રૂપિયા પાછા ખેંચી લીધા છે. મોર્નિંગસ્ટાર ઇન્વેસ્ટમેન્ટ રિસર્ચ ઇન્ડિયાના એસોસિયેટ ડિરેક્ટર-મેનેજર રિસર્ચ હિમાંશુ શ્રીવાસ્તવે જણાવ્યું હતું કે આગળ જતાં ભારતીય શેરબજારમાં વિદેશી રોકાણકારોનો પ્રવાહ અમેરિકાના ચૂંટાયેલા પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની નીતિઓ પર આધારિત રહેશે. આ ઉપરાંત વિદેશી રોકાણકારોના વલણ માટે ફુગાવો અને નીતિગત દર પણ નિર્ણાયક રહેશે.
શ્રીવાસ્તવે જણાવ્યું હતું કે એફપીઆઈની દિશા માટે કંપનીઓના ત્રીજા ક્વાર્ટરના પરિણામો અને ભૌગોલિક રાજકીય વિકાસ પણ મહત્વપૂર્ણ રહેશે. આંકડા અનુસાર વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારો (એફપીઆઇ)એ 22 નવેમ્બર સુધી ઇક્વિટીમાંથી 26,533 કરોડ રૂપિયાની ચોખ્ખી રકમ ખેંચી લીધી છે. ઓક્ટોબરમાં તેમનો ચોખ્ખો આઉટફ્લો 94,017 કરોડ રૂપિયા હતો, જે એક મહિનામાં સૌથી વધુ છે. સપ્ટેમ્બરમાં એફપીઆઇએ ભારતીય ઇક્વિટીમાં રૂ.57,724 કરોડ ઠાલવ્યા હતા, જે તેમનું રોકાણ નવ મહિનાની ઊંચી સપાટીએ હતું.
ભારત માટે વિલન બન્યું છે ચીન
શ્રીવાસ્તવે જણાવ્યું હતું કે ભારતીય ઇક્વિટીના ઊંચા વેલ્યુએશન અંગે ચિંતા છે, જે એફપીઆઇને વધુ આકર્ષક રીતે મૂલ્યવાન બજારો તરફ પોતાનું ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા પ્રેરે છે. ભારતના ખર્ચે ચીનને તેના આકર્ષક વેલ્યુએશનને કારણે વિદેશી રોકાણકારોનો પ્રવાહ મળી રહ્યો છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું. આ સાથે જ ચીને હાલમાં જ પોતાની સુસ્ત અર્થવ્યવસ્થાને ઝડપી બનાવવા માટે ઘણા પ્રોત્સાહન ઉપાયોની જાહેરાત કરી છે.
બોન્ડ્સ પર પણ અસર જોવા મળી છે
આંકડા અનુસાર વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારો (એફપીઆઇ)એ આ મહિને અત્યાર સુધી સામાન્ય મર્યાદામાં બોન્ડમાંથી રૂ.1,110 કરોડની ચોખ્ખી રકમ ખેંચી લીધી છે. આ સાથે જ તેમણે વોલેન્ટરી રિટેન્શન રૂટ (વીઆરઆર) દ્વારા 872 કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ કર્યું છે. એકંદરે ચાલુ વર્ષે અત્યાર સુધીમાં એફપીઆઇએ બોન્ડ માર્કેટમાં રૂ.1.05 લાખ કરોડનું રોકાણ કર્યું છે.
