આર્કિયોલોજિકલ સર્વે ઓફ ઇન્ડિયા (એએસઆઇ)એ કોર્ટમાં દાખલ કરેલા સોગંદનામામાં કોર્ટને જણાવ્યું છે કે સંભલ જામા મસ્જિદની જાળવણી માટે તે 1920થી જવાબદાર છે, પરંતુ લાંબા સમયથી ટીમના લોકોને મસ્જિદમાં જતા અટકાવવામાં આવ્યા છે. એએસઆઈની ટીમ પણ ઘણી વખત મસ્જિદનું નિરીક્ષણ કરવા ગઈ હતી, પરંતુ ટીમને અંદર જતા અટકાવવામાં આવી હતી.
યુપીના સંભલમાં મસ્જિદને લઈને વિવાદ વચ્ચે હવે સુપ્રીમ કોર્ટમાં એએસઆઈ જે પ્રતિવાદી છે તેમણે લેખિત નિવેદન જારી કરીને મસ્જિદમાં ફેરફાર અને છેડછાડની વાત વિસ્તારથી જણાવી છે. અહેવાલ છે કે 26 જૂને એએસઆઈ મેરઠ ડિવિઝનની ટીમે શાહી જામા મસ્જિદનું નિરીક્ષણ કર્યું હતું. આ પહેલા 21 ડિસેમ્બર 2023 ના રોજ એક ટીમ નિરીક્ષણ કરવા માટે ગઈ હતી, પરંતુ જે સ્થાનિક રહેવાસીઓમાં વકીલો હાજર હતા, તેમને કેન્દ્ર સંરક્ષિત બિલ્ડિંગ એટલે કે શાહી મસ્જિદમાં જતા અટકાવી દેવામાં આવ્યા હતા. આ ઉપરાંત સંભલના ડીએમને પરવાનગી લાવવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું.
Read: કોર અને સર્વિસ સેક્ટરથી આવ્યા સારા સમાચાર, આ રીતે ઈકોનોમીને થયો ફાયદો
આ પછી, 27 ફેબ્રુઆરી 2024 ના રોજ, એએસઆઈએ સંભલ જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટને એક પત્ર લખ્યો હતો અને પોલીસ સુરક્ષાની માંગ કરી હતી. ટીમ રવાના થતાં જ મસ્જિદ કમિટીના પ્રમુખ ઝફર અલી સહિત અન્ય વકીલો સહિત મોટી સંખ્યામાં સ્થાનિક રહીશો આવી પહોંચ્યા હતા.
એએસઆઈએ કહ્યું – મસ્જિદના મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર પર એક જૂનો કૂવો હતો
એએસઆઈએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, તેની ટીમના આગમન પર જ સ્થાનિક અને મસ્જિદ સમિતિના લોકોએ નિરીક્ષણ ટીમના ફોટા અને વીડિયો બનાવવાનું શરૂ કરી દીધું હતું. મસ્જિદ સમિતિના લોકો નિરીક્ષણ ટીમની પ્રક્રિયાનું દસ્તાવેજીકરણ કરી રહ્યા હતા. આર્કિયોલોજિકલ સર્વે ઓફ ઇન્ડિયા, મેરઠ ડિવિઝન, મેરઠ, મેરઠની ટીમે મસ્જિદના મુખ્ય દરવાજાની ડાબી બાજુએ એક જૂનો કૂવો જોયો હતો, જેને હવે મસ્જિદ સમિતિ-વહીવટીતંત્ર દ્વારા આવરી લેવામાં આવ્યો છે, કુવાની સાથે સુરક્ષા ટુકડી માટે એક મોટો ઓરડો બનાવવામાં આવ્યો છે. અહેવાલમાં કૂવા વિશે પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે.
મસ્જિદની સીડીની બંને બાજુ સ્ટીલની રેલિંગ
નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે મસ્જિદની સીડીની બંને બાજુ સ્ટીલની રેલિંગ છે. 19 જાન્યુઆરી, 2018ના રોજ આગ્રા વિભાગ દ્વારા કોતવાલી સંભલ પોલીસ સ્ટેશનમાં આ ગેરકાયદેસર સ્ટીલની રેલિંગના નવા બાંધકામ અંગે એફઆઈઆર નોંધવામાં આવી હતી. 23 જાન્યુઆરી, 2018ના રોજ, પુરાતત્વ વિભાગ, આગ્રા વિભાગના પુરાતત્ત્વ વિભાગે જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટ સંભલને રેલિંગને તોડી પાડવાનો આદેશ આપ્યો હતો, જે હજી બાકી છે.
નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, મસ્જિદની મધ્યમાં એક કુંડ છે જેનો ઉપયોગ ઉપાસકો દ્વારા કરવામાં આવે છે. તેના પર પથ્થરો મૂકીને તેનું નવીનીકરણ કરવામાં આવ્યું છે. મુખ્ય દરવાજાથી મસ્જિદમાં પ્રવેશતાની સાથે જ જમીન પર લાલ રેતી, આરસપહાણ અને ગ્રેનાઇટથી જૂના ફ્લોરને નવું કરી દેવામાં આવ્યું છે.
‘મસ્જિદનું સાચું સ્વરૂપ નષ્ટ થઈ ગયું છે’
હાલ સમિતિ દ્વારા મસ્જિદને સંપૂર્ણપણે એનેમલ પેઇન્ટના જાડા પડથી રંગવામાં આવી છે અને પ્લાસ્ટર ઓફ પેરિસનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે, જેના કારણે મસ્જિદના મૂળ ચરિત્રનો નાશ કરવામાં આવ્યો છે. મસ્જિદના મુખ્ય હોલના ગુંબજમાંથી હાલમાં લોખંડની સાંકળ સાથે કાચની છરી લગાવવામાં આવી છે.
પશ્ચિમ બાજુએ બે ઓરડાઓ, નાના ઓરડા જેવું માળખું અને મસ્જિદના ઉત્તર ભાગમાં એક ઓરડો, નાના ઓરડા જેવું માળખું ફક્ત જૂની છતના વાસ્તવિક અવશેષો જ બતાવે છે. મસ્જિદના બાકીના ઓરડાઓ સામાન્ય રીતે બંધ હોય છે.
