સીરિયામાં ગત સપ્તાહે વિદ્રોહી જૂથોના અચાનક હુમલાથી રશિયા અને ઈરાનની તંગદીલી વધી ગઈ છે. બંને દેશોએ આ ક્ષેત્રમાં બશર અલ-અસદ સરકારને ટેકો આપ્યો છે, જ્યારે આંતરવિગ્રહ દરમિયાન અમેરિકાએ બળવાખોર જૂથોને ટેકો આપ્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં સીરિયામાં ફરી એકવાર ગૃહયુદ્ધના એલાનની સુનાવણી થઈ રહી છે, જોકે રાષ્ટ્રપતિ બશર અલ અસદની અપીલ બાદ રશિયા અને ઈરાન આ ક્ષેત્રમાં સક્રિય થઈ ગયા છે.
સીરિયામાં ફરી એકવાર બળવાની આગ ભભૂકી રહી છે, હયાત તહરીર અલ-શામ (એચટીએસ) જૂથે બશર અલ-અસદ સરકાર સામે ફરી એકવાર મોરચો ખોલ્યો છે. વધુમાં, તુર્કિયેના ટેકાથી કેટલાક બળવાખોર જૂથો પણ આ અથડામણમાં સામેલ છે. સીરિયામાં અસદ શાસનને પડકારતા મુખ્ય બળવાખોર જૂથ હયાત તહરીર અલ-શામે માત્ર ચાર દિવસમાં સીરિયાના બીજા નંબરના સૌથી મોટા શહેર અલેપ્પો પર કબજો કરી લીધો છે.
અલેપ્પોને પકડ્યા બાદ હયાત તહરીર અલ-શામના લડવૈયાઓએ કુર્દિશ જૂથના સ્થાનો પર પણ હુમલો કર્યો છે. હકીકતમાં, આ યુદ્ધમાં, બશર સરકારના સૈન્ય, એચટીએસ અને તુર્કિયે-સમર્થિત બળવાખોર જૂથો ઉપરાંત, કુર્દિશ લડવૈયાઓ પણ સામેલ છે. કુર્દિશ લડવૈયાઓએ હવે અલેપ્પો શહેરના કેટલાક ભાગો પર નિયંત્રણ મેળવી લીધું છે, જે ગયા અઠવાડિયા સુધી સીરિયન સૈન્ય દ્વારા કબજે કરવામાં આવ્યું હતું.
Read: કેનેડામાં ભારતીય રાજદ્વારીઓની ઓડિયો-વીડિયો સર્વેલન્સ, સરકારે રાજ્યસભાને આપી જાણકારી
રશિયા અને ઈરાન વચ્ચે તણાવ વધ્યો
સીરિયાની હાલની સ્થિતિ ઈરાન અને રશિયા માટે ચિંતાજનક છે, આ બંને આ ક્ષેત્રમાં અસદ સરકારને સમર્થન આપી રહ્યા છે. લગભગ 13 વર્ષ પહેલા શરૂ થયેલા સીરિયાના ગૃહ યુદ્ધમાં 26 નવેમ્બરે નવો વળાંક આવ્યો જ્યારે એચટીએસ સમૂહે યુદ્ધવિરામનો ભંગ કર્યો અને અલેપ્પો શહેર પર હુમલો કર્યો.
રાષ્ટ્રપતિ બશર અલ-અસદ દ્વારા બળવાખોરો સાથે વ્યવહાર કરવા માટે રશિયાની મદદ માંગવામાં આવ્યા બાદ રશિયન દળોએ રવિવારે સવારે બળવાખોરોના જૂથના સ્થાનો પર બોમ્બમારો કર્યો હતો.
સીરિયામાં સંઘર્ષ, ઇરાન બેચેન!
આ સાથે જ સમાચાર છે કે ઈરાન સીરિયામાં પણ સેના મોકલી શકે છે, છેલ્લા 24 કલાકમાં ઈરાનમાં આ મુદ્દે ભારે હલચલ મચી ગઈ છે. ઇરાનના વિદેશ પ્રધાન અબ્બાસ અરાઘાચી એક પ્રતિનિધિમંડળ સાથે સીરિયાની રાજધાની દમાસ્કસમાં પડાવ કરી રહ્યા છે, જ્યારે ઇરાનના રાષ્ટ્રપતિ મસૂદ પેજેશકિયાને રવિવારે ઇરાકના વડા પ્રધાન મોહમ્મદ ઝિયા સાથેની વાતચીતમાં તમામ પ્રકારના સહકારનું વચન આપ્યું હતું.
સીરિયામાં સેના મોકલવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે ઈરાન!
પેજેશ્કિયાને સીરિયામાં ચાલી રહેલા વિદ્રોહી આક્રમણને આતંકવાદનું કૃત્ય ગણાવ્યું છે અને કહ્યું છે કે ઇરાન સીરિયામાં હયાત અલ-તહરીર અલ-શામ અને અન્ય બળવાખોર જૂથોના હુમલા સામે સહકાર આપવા તૈયાર છે. પેજેશકિયાનના નિવેદન પરથી માનવામાં આવી રહ્યું છે કે, ઈરાન સીરિયામાં બશર સરકારની મદદ માટે પણ પોતાની સેના મોકલી શકે છે.
આ પહેલા આઇઆરજીસીના જનરલ અને ઇરાનની સંસદમાં રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અને વિદેશ નીતિ સમિતિના સભ્ય ઇસ્માઇલ કોસવારીએ કહ્યું હતું કે, “ઇરાન સીરિયામાં અગાઉની જેમ જ ફરીથી સૈનિકો મોકલશે કે કેમ, તે ભવિષ્યના સંજોગો અને દેશના વરિષ્ઠ અધિકારીઓના નિર્ણય પર નિર્ભર રહેશે.” જો કે, અલબત્ત, સીરિયામાં રેઝિસ્ટન્સ ફ્રન્ટ સક્રિય રહેશે.
સીરિયાને ઈરાનનું સંપૂર્ણ સમર્થનઃ અરાઘાચી
આ સાથે જ ઈરાનના વિદેશ મંત્રી અબ્બાસ અરાઘચીએ દમાસ્કસમાં રાષ્ટ્રપતિ બશર અલ અસદ સાથેની બેઠકમાં કહ્યું છે કે, ઈરાન સીરિયા, અસદ સરકાર અને સીરિયાની સેના સાથે બળવાખોર જૂથો સામે મજબૂતીથી ઉભું છે. મીડિયા સાથે વાત કરતા અરાઘચીએ રાષ્ટ્રપતિ બશરની હિંમતની પ્રશંસા કરતા કહ્યું કે, સીરિયાને ઈરાનના સમર્થન પર બેઠકમાં વિસ્તારથી ચર્ચા કરવામાં આવી.
ઇરાકથી પણ ફાઇટર્સ મોકલવામાં આવશે
બીજી તરફ ઈરાકમાં ઈરાન સમર્થિત બે જૂથોએ જાહેરાત કરી છે કે તેઓ બશર-અલ-અસદ સરકારને ટેકો આપવા માટે સીરિયામાં લડવૈયાઓને મોકલવા જઈ રહ્યા છે. ઇરાકના સાંસદ અલ-ફારાટોસીએ સંસદમાં સંઘર્ષ માટે અમેરિકા અને ઇઝરાયેલને જવાબદાર ઠેરવ્યા હતા. “ઇરાક સીરિયામાં જે થઈ રહ્યું છે તેનાથી પ્રભાવિત થનારો પ્રથમ દેશ હશે અને અમે સીરિયામાં યુદ્ધમાં સંડોવણીની સંભાવનાને નકારી શકીએ નહીં.
સીરિયામાં સંઘર્ષનું કારણ શું છે?
સીરિયામાં 2011થી ગૃહયુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. સીરિયાના લોકોએ લગભગ 10 વર્ષથી સત્તામાં રહેલી બશર અલ અસદ સરકાર સામે વિરોધ પ્રદર્શન શરૂ કર્યું હતું. ત્યારબાદ સીરિયામાં ગૃહ યુદ્ધ શરૂ થયું, જેમાં અત્યાર સુધી લગભગ 5 લાખ લોકો માર્યા ગયા છે.
2020માં બળવાખોર જૂથો અને સીરિયન સરકાર વચ્ચે યુદ્ધવિરામની સમજૂતી થઈ હતી, જોકે વચ્ચે કેટલીક છૂટીછવાઈ અથડામણો થઈ હતી, પરંતુ તે પછીનો આ સૌથી મોટો સંઘર્ષ છે. બીબીસીએ અહેવાલ આપ્યો હતો કે યુદ્ધવિરામ છતાં, બળવાખોર જૂથોએ ઉત્તરપશ્ચિમ શહેર ઇદલિબ અને તેની આસપાસના પ્રાંતના મોટા ભાગના વિસ્તારો પર નિયંત્રણ જાળવી રાખ્યું હતું. ઇદલિબ ઉપરાંત, બળવાખોર જૂથો હામા શહેરના કેટલાક ભાગો પર પણ નિયંત્રણ ધરાવે છે.
તાજેતરના સંઘર્ષને ફરી એકવાર બશર અલ-અસદ સરકારને ઉથલાવવાના પ્રયાસ તરીકે જોવામાં આવે છે, જ્યારે રશિયન દળોએ 2016 માં સીરિયાના કેટલાક શહેરો પર મોટા પાયે હુમલો શરૂ કર્યો હતો, જેથી બશરને સીરિયાના મુખ્ય શહેરો પર કબજો કરવામાં મદદ મળી શકે. ભીષણ ગૃહયુદ્ધ દરમિયાન પણ રશિયાએ બશર અલ અસદને સત્તા પર રાખવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી, છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી એવું લાગતું હતું કે સીરિયામાં ગૃહયુદ્ધ હવે સમાપ્ત થઈ રહ્યું છે, પરંતુ બળવાખોર જૂથોના અચાનક હુમલાએ અસદ સરકાર તેમજ રશિયા અને ઈરાન માટે આ ક્ષેત્રમાં નવા પડકારો ઊભા કર્યા છે.
