શબરી જયંતિ ફાગણ મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની સપ્તમી તિથિએ ઉજવવામાં આવે છે. માન્યતાઓ અનુસાર, આ દિવસે માતા શબરીને ભગવાન રામની કૃપાથી મોક્ષ પ્રાપ્ત થયો હતો. આ દિવસે ભગવાન રામ અને માતા શબરીનું યોગ્ય રીતે પૂજન કરવામાં આવે છે. આ સાથે, ઉપવાસ પણ રાખવામાં આવે છે. આ દિવસે પૂજા દરમિયાન એક વાર્તા પણ વાંચવામાં આવે છે.
હિન્દુ ધર્મમાં શબરી જયંતિનું વિશેષ મહત્વ છે. શબરી ભગવાન રામની ખૂબ મોટી ભક્ત હતી. દર વર્ષે, ફાલ્ગુન મહિનાના સાતમા દિવસે માતા શબરીના જન્મદિનની યાદમાં શબરી જયંતિ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે ભગવાન રામ અને માતા શબરીની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ દિવસે ઉપવાસ કરવાની પણ જોગવાઈ છે. આ દિવસે ઉપવાસ અને પૂજા કરવાથી જીવનના દુ:ખ દૂર થાય છે. આ દિવસે પૂજા દરમિયાન માતા શબરીની કથા વાંચવી જોઈએ. આ દિવસે પૂજા દરમિયાન કથા વાંચવાથી ભગવાન રામનો આશીર્વાદ મળે છે અને તેમના આશીર્વાદથી બધા કાર્ય પૂર્ણ થાય છે.
માતા શબરીનું સાચું નામ શ્રમણા હતું. તે ભીલોના રાજાની પુત્રી હતી. તેના પિતાએ તેના લગ્ન ભીલ રાજકુમાર સાથે ગોઠવ્યા હતા. ઉપરાંત, તેના પિતાએ કહ્યું હતું કે મારી પુત્રીના લગ્નના દિવસે સેંકડો ભેંસો અને બકરાઓનું બલિદાન આપવામાં આવશે. જ્યારે માતા શબરીને આ વાતની ખબર પડી, ત્યારે તે ખૂબ જ દુઃખી થઈ ગઈ અને વિચારવા લાગી કે એવા લગ્ન ન કરવા જોઈએ જેમાં નિર્દોષ પ્રાણીઓનું બલિદાન આપવામાં આવે. આ વિચારીને, તે રાત્રે ઉઠી અને જંગલમાં ગઈ.જંગલમાં પહોંચ્યા પછી, તેમણે ત્યાં ઋષિ-મુનિઓને તપસ્યા કરતા જોયા.
પછી તેના મનમાં વિચાર આવ્યો કે તે નીચી જાતિમાં જન્મ્યો છે. હું આ ઋષિઓ અને સંતો સાથે જંગલમાં કેવી રીતે રહી શકીશ? ભક્તિનું મારું જ્ઞાન શૂન્ય છે, પણ માતા શબરી ભગવાન રામ પ્રત્યે અપાર સ્નેહ ધરાવતા હતા. આના કારણે, તેમનામાં ભક્તિ અને ધ્યાનના બધા ગુણો પ્રાપ્ત થયા. શરૂઆતમાં, જ્યારે પણ માતા શબરી ઋષિઓ અને સંતોને બહાર જતા જોતી, ત્યારે તે તેમનો રસ્તો સાફ કરતી. તે રસ્તા પરથી કાંકરા અને પથ્થરો હટાવતી. તે ઋષિઓ અને સંતોના યજ્ઞ અને હવન માટે જંગલમાંથી લાકડા એકત્રિત કરતી. માતા શબરીના આ કાર્યોથી ઋષિ-મુનિઓ અને સંતો વાકેફ નહોતા. તે આ કામ ઋષિઓ અને સંતો પાસેથી ગુપ્ત રીતે કરતી હતી.માતા શબરી ની ભક્તિ જોઈને ઋષિ મંગત ખૂબ પ્રસન્ન થયા અને તેમને આશીર્વાદ આપ્યા.
સમય જતાં, જ્યારે ઋષિ મંગત વૃદ્ધ થયા અને મૃત્યુના તબક્કામાં પહોંચ્યા, ત્યારે માતા શબરી ખૂબ ચિંતિત થઈ ગયા. ત્યારે મંગત ઋષિએ તેમને કહ્યું કે તમારે ફક્ત ધીરજથી ભગવાન રામની પૂજા કરવી જોઈએ. તે ખુશ થશે અને એક દિવસ ચોક્કસ તમારી ઝૂંપડીમાં આવશે. આટલું કહીને ઋષિ સ્વર્ગ તરફ પ્રયાણ કર્યું.ત્યાં માતા શબરીએ ઋષિ મંગતની સલાહ મુજબ પોતાની ઝૂંપડીમાં ભગવાન રામની પૂજા કરવાનું ચાલુ રાખ્યું. પછી ઘણા વર્ષો પછી ભગવાન રામ માતા શબરીની ઝૂંપડીમાં આવ્યા. ભગવાનને જોઈને માતા ખૂબ ખુશ થઈ. માતાએ આલુ ચાખીને ભગવાનને ખવડાવ્યું, જેથી કોઈ ખાટા આલુ ભગવાનના મોંમાં ન જાય. માતા શબરીની ભક્તિ જોઈને ભગવાન રામ પ્રસન્ન થયા અને ભગવાનની કૃપાથી તેમને મોક્ષ પ્રાપ્ત થયો.
