પીએમ મોદી અને ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ 13 ફેબ્રુઆરીએ વોશિંગ્ટન ડીસીમાં મુલાકાત કરશે. ભારત અને યુ.એસ. એક સમાન વ્યૂહાત્મક દ્રષ્ટિ ધરાવે છે. આ બેઠકમાં ભારતને પોતાની સંરક્ષણ જરૂરિયાતોને મજબૂત કરવાની તક મળશે.
વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ૧૩ ફેબ્રુઆરીએ વોશિંગ્ટન ડીસીમાં અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને મળશે. આ મહત્વપૂર્ણ બેઠકમાં બંને દેશો વચ્ચે રક્ષા સહયોગને વધુ મજબૂત કરવા પર ચર્ચા થશે. ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં સંરક્ષણ વેપાર અને સૈન્ય ભાગીદારીમાં વધારો થઈ રહ્યો છે. આ બેઠક તેને વધુ મજબૂત બનાવે તેવી શક્યતા છે.
ભારત અને અમેરિકા એક સમાન વ્યૂહાત્મક દ્રષ્ટિકોણ ધરાવે છે, ખાસ કરીને ઇન્ડો-પેસિફિક પ્રદેશમાં સ્વતંત્રતા અને સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે. વર્ષ 2016માં અમેરિકાએ ભારતને મેજર ડિફેન્સ પાર્ટનરનો દરજ્જો આપ્યો હતો, જેના કારણે બંને દેશો વચ્ચે સંરક્ષણ ઉપકરણો અને ટેકનોલોજીના હસ્તાંતરણને વેગ મળ્યો હતો.આ ઉપરાંત 2018માં ભારતને સ્ટ્રેટેજિક ટ્રેડ ઓથોરાઇઝેશન ટિયર-1 (એસટીએ-1)નો દરજ્જો મળ્યો હતો, જેણે ભારતને સૈન્ય અને દ્વિ-ઉપયોગની ટેકનોલોજીની વધુ સુવિધાજનક સુલભતા આપી હતી.
ભારતને મળી શકે છે આ આધુનિક હથિયારો
ભારત એફ-21, બોઇંગ એફ/એ-18 સુપર હોર્નેટ અને એફ-15એક્સ ઇગલ જેવા અદ્યતન લડાકુ વિમાન ખરીદવાનો પ્રસ્તાવ મૂકી રહ્યું છે. આ વિમાનો આઈએએફની તાકાતમાં વધારો કરશે અને અમેરિકા સાથે સૈન્ય સંકલનને મજબૂત બનાવશે.
નૌકાદળ માટે અદ્યતન હેલિકોપ્ટર્સ અને ડ્રોન
અમેરિકાથી એમએચ-60આર સીહોક હેલિકોપ્ટર્સ (2.8 અબજ ડોલરનો સોદો) અને સી ગાર્ડિયન અનમેન્ડ એરિયલ સિસ્ટમ (યુએએસ)નો પુરવઠો શક્ય છે, જે ભારતીય નૌકાદળની તપાસ અને વ્યૂહાત્મક ક્ષમતાઓમાં વધારો કરશે.
આધુનિક સુરક્ષા વ્યવસ્થા અને શસ્ત્રો
ભારત અપાચે એટેક હેલિકોપ્ટર (79.6 કરોડ ડોલર) અને લાર્જ એરક્રાફ્ટ ઇન્ફ્રારેડ કાઉન્ટરમેઝર (18.9 કરોડ ડોલર)ની ખરીદી કરી ચૂક્યું છે. આ બેઠકમાં આ ડિફેન્સ ડીલના વધુ વિસ્તરણ પર ચર્ચા થઈ શકે છે.
સહિયારી લશ્કરી કવાયતો અને તાલીમ
અમેરિકા અને ભારત ટાઇગર ટ્રાયમ્ફ જેવી ત્રિ-સેવા કવાયત અને માલાબાર જેવી નૌકાદળ કવાયત દ્વારા વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીને મજબૂત કરી રહ્યા છે. આ બેઠકમાં આ સૈન્ય અભ્યાસને વધુ વિસ્તારવા માટે સહમતી સધાઈ શકે છે.
ભારત-અમેરિકા વચ્ચે સંરક્ષણ સહયોગ કેવી રીતે વધશે?
શસ્ત્રો અને સંરક્ષણ ટેકનોલોજીની ખરીદીની સુવિધા ફોરેન મિલિટરી સેલ્સ (એફએમએસ) અને ડાયરેક્ટ કમર્શિયલ સેલ્સ (ડીસીએસ) હેઠળ આપવામાં આવશે. ભારતને આઈએમઈટી (ઈન્ટરનેશનલ મિલિટરી એજ્યુકેશન એન્ડ ટ્રેનિંગ) પ્રોગ્રામ હેઠળ અમેરિકાની વધુ સૈન્ય તાલીમ અને ટેકનિકલ જાણકારી પૂરી પાડી શકાય છે.
બંને દેશો લેમોઆ (લોજિસ્ટિક્સ એક્સચેન્જ મેમોરેન્ડમ ઓફ એગ્રીમેન્ટ), કોમાકાસા (કમ્યુનિકેશન્સ સુસંગતતા અને સુરક્ષા સમજૂતી) અને આઇએસએ (ઔદ્યોગિક સુરક્ષા સમજૂતી) જેવા કરારોને વધુ અસરકારક બનાવવા પર ચર્ચા કરી શકે છે.
ઈન્ડો-પેસિફિક સ્ટ્રેટેજી અને ગ્લોબલ પાવર બેલેન્સ
અમેરિકા અને ભારત સહિયારા લક્ષ્ય હેઠળ ચીનના વધતા પ્રભાવને સંતુલિત કરવા માટે ઈન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં સુરક્ષા સહયોગને વધુ મજબૂત કરી શકે છે.
ક્વાડ દેશો અમેરિકા, ભારત, જાપાન અને ઓસ્ટ્રેલિયા સાથે મળીને સુરક્ષા રણનીતિને વધુ વધારવાની યોજના બનાવી શકાય છે.
બંગાળની ખાડીની પહેલ હેઠળ ભારત, બાંગ્લાદેશ, શ્રીલંકા અને માલદીવને સમુદ્રી સુરક્ષાને મજબૂત કરવા માટે વધારાની સૈન્ય સહાયતા મળી શકે છે.
ભારત-અમેરિકાના સંરક્ષણ સંબંધોના ફાયદા
- ભારતીય સેનાની ક્ષમતા વધશે.
- આધુનિક સંરક્ષણ તકનીકની સરળતાથી એક્સેસ થશે.
- લશ્કરી કવાયત અને આંતરવ્યવહારિકતામાં સુધારો થશે.
- ચીન અને પાકિસ્તાન જેવા વિરોધીઓ પર વ્યૂહાત્મક ફાયદો થશે.
ભારત માટે આ તક કેક પર આઈસિંગ જેવી છે, એટલે કે, ભારતને તેની સંરક્ષણ જરૂરિયાતોને મજબૂત કરવાની તક મળશે, જ્યારે ભારતને ક્વાડની અંદર ચીનને ઘેરવાની વ્યૂહરચના સાથે અમેરિકાનો ખુલ્લો ટેકો મળશે.
