લાંબા સમયથી ભારતમાં રહો છો અને તમારી પાસે પાન કાર્ડ, આધાર કાર્ડ અને મતદાર ઓળખ કાર્ડ છે, તો એવું ન માનો કે તમે ભારતના નાગરિક છો. બોમ્બે હાઈકોર્ટે આ સંબંધિત આદેશ આપ્યો છે. એક વ્યક્તિની અરજી પર સુનાવણી કરતી વખતે, કોર્ટે કહ્યું કે આ દસ્તાવેજો ઓળખ માટે અથવા સેવાઓ મેળવવા માટે છે, પરંતુ તે કાયદામાં નિર્ધારિત નાગરિકતાની મૂળભૂત કાનૂની આવશ્યકતાનું ઉલ્લંઘન કરતા નથી.
કોર્ટના આ આદેશ પછી , પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે તમારી ભારતીય નાગરિકતા સાબિત કરવા માટે તમારી પાસે શું હોવું જોઈએ ?
જન્મ પ્રમાણપત્ર : જન્મ પ્રમાણપત્ર એ બાળકના જન્મ પછી સત્તાવાળાઓ દ્વારા જારી કરાયેલ એક મૂળભૂત દસ્તાવેજ છે . તેમાં જન્મ સ્થળની વિગતો હોય છે . જન્મ અને મૃત્યુ નોંધણી અધિનિયમ , 1969 હેઠળ જારી કરાયેલ , આ દસ્તાવેજ નાગરિકતાનો માન્ય અને પ્રાથમિક પુરાવો માનવામાં આવે છે .
૧૦મા અને ૧૨મા ધોરણના પ્રમાણપત્રો : જન્મ પ્રમાણપત્ર ઉપરાંત , ૧૦મા અને ૧૨ મા ધોરણના પ્રમાણપત્રોને પણ નાગરિકતાના માન્ય પુરાવા તરીકે ગણવામાં આવે છે .
આ ઉપરાંત , ડોમિસાઇલ સર્ટિફિકેટ પણ એક મજબૂત આધાર છે . તે રાજ્ય સરકાર દ્વારા જારી કરવામાં આવે છે . આ સર્ટિફિકેટ ચોક્કસ રાજ્યમાં રહેઠાણની પુષ્ટિ કરે છે અને નાગરિકતાના દાવાઓને સમર્થન આપે છે .
કેટલાક કિસ્સાઓમાં , સરકાર દ્વારા જારી કરાયેલ જમીન ફાળવણી પ્રમાણપત્ર અથવા પેન્શન ઓર્ડર જેવા દસ્તાવેજોનો ઉપયોગ નાગરિકતાના પુરાવા તરીકે પણ થઈ શકે છે , ખાસ કરીને જો તે 1987 પહેલાના હોય .
આ કિસ્સાઓમાં , ફક્ત આ ઓળખપત્ર પૂરતું નથી .
કોર્ટના મતે , જ્યાં કોઈ વ્યક્તિ પર વિદેશી મૂળનો હોવાનો અથવા નકલી દસ્તાવેજોનો ઉપયોગ કરવાનો આરોપ હોય , ત્યાં કોર્ટ નાગરિકતા નક્કી કરવા માટે ફક્ત ઓળખ કાર્ડ પર આધાર રાખી શકતી નથી . નાગરિકતા અધિનિયમ , 1955 અનુસાર આ મુદ્દાની કડક તપાસ થવી જોઈએ .
ભારતીય નાગરિકતા કેવી રીતે મેળવવી ?
ભારતીય નાગરિકતા ચાર રીતે મેળવી શકાય છે : જન્મ , વંશ , નોંધણી અને પ્રાકૃતિકરણ .
