કતારના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા માજિદ અલ-અંસારીએ જણાવ્યું હતું કે ઇઝરાયેલ અને હમાસ વચ્ચે ગાઝા યુદ્ધવિરામની વાટાઘાટો આ સમજૂતીની સૌથી નજીક છે અને આ સમજૂતીનો અંતિમ મુસદ્દો બંને પક્ષોને આપવામાં આવ્યો છે. ગાઝા સાથેની ડીલ અને બંધકની મુક્તિની જાહેરાત ગમે ત્યારે થઈ શકે છે, પરંતુ આ કરારનો આધાર એ જ 8 મહિના જૂનો કરાર છે, જેને નેતન્યાહૂએ ફગાવી દીધો હતો.
છેલ્લા 15 મહિનાથી ચાલી રહેલા ગાઝા યુદ્ધના અંતની જાહેરાત ગમે ત્યારે થઈ શકે છે. મંગળવારે, કતારના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા માજિદ અલ-અન્સારીએ કહ્યું હતું કે ઇઝરાઇલ અને હમાસ વચ્ચે ગાઝા યુદ્ધવિરામ એક સમજૂતીની સૌથી નજીક છે અને કરારનો અંતિમ મુસદ્દો બંને પક્ષોને પહોંચાડવામાં આવ્યો છે. છેલ્લા એક વર્ષમાં દોહા અને કૈરોમાં ઘણી વખત મધ્યસ્થીઓ મળ્યા હતા, પરંતુ કરારને આખરી ઓપ આપી શકાયો ન હતો.
ઇઝરાઇલની ચેનલ ૧૨ એ સોમવારે અહેવાલ આપ્યો હતો કે જેરુસલેમ આ કરારને વ્યાપકપણે સ્વીકૃત માને છે. એસોસિએટેડ પ્રેસે મંગળવારે અહેવાલ આપ્યો હતો કે હમાસે પણ આ સોદો સ્વીકારી લીધો છે. હમાસના નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે વાતચીત તેમના અંતિમ તબક્કામાં છે અને તેઓએ તેમના વિશે અન્ય પેલેસ્ટાઇન જૂથોને જાણ કરી હતી. બંધક અને યુદ્ધવિરામની વાટાઘાટોનો આધાર, જે 28 ડિસેમ્બરથી ચાલી રહી છે, તે જ કરાર જુલાઈમાં જો બિડેન દ્વારા ઓફર કરવામાં આવ્યો હતો, જેને ઇઝરાઇલના વડા પ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહુ અગાઉ નકારી ચૂક્યા છે.
નેતન્યાહુ હવે આ સોદા માટે કેમ સંમત થયા?
જુલાઈમાં જો બિડેનના પ્રસ્તાવને હમાસે પણ આ જ રૂપમાં સ્વીકારી લીધો હતો, પરંતુ બાદમાં ઈઝરાયેલે ઉત્તરી ગાઝા અને ફિલાડેલ્ફિયા કોરિડોરમાં પોતાની સેનાને રાખવાની શરતના કારણે આ ડીલને અટકાવી દીધી હતી.
શ્રેણીબદ્ધ ભારે બોમ્બમારો કરવા છતાં બંધકોને ગાઝા પરત ન કરવામાં આવ્યા બાદ ઇઝરાઇલની શેરીઓમાં વિરોધ પ્રદર્શનો વધી ગયા હતા. સેનાના એક અધિકારીએ કહ્યું કે, ઈઝરાયેલી સેનાએ ગાઝામાં સૈન્ય મિશનના તમામ પોઈન્ટ હાંસલ કરી લીધા છે, ત્યારબાદ બંધકોને મુક્ત કરવાની કામગીરી માત્ર વાટાઘાટો દ્વારા જ થઈ શકશે, ત્યારબાદ પ્રદર્શનોએ જોર પકડ્યું હતું.
ઇઝરાયલી મીડિયાના જણાવ્યા અનુસાર ઇઝરાયેલી અદાલતોએ નેતન્યાહુ પ્રશાસનના અનેક અધિકારીઓ પર મોર્ગેજ ડીલ સમાપ્ત કરવા બદલ કેસ કર્યો છે. બીજી તરફ અમેરિકાની ચૂંટણીમાં ડેમોક્રેટ્સની હારથી બાઇડેન પ્રશાસનને સંદેશ ગયો કે કેન્દ્ર, ડાબેરી અને ડાબેરી મતદાતાઓ પણ ગાઝા યુદ્ધમાં પોતાના વલણથી ખુશ નથી.
તેનાથી ઈઝરાયેલના 120 સૈનિકોના જીવ બચાવી શકાયા હોત.
જો નેતન્યાહુએ 8 મહિના પહેલા આ સમજૂતીનો સ્વીકાર કર્યો હોત તો ગાઝામાં 120 ઇઝરાયેલી સૈનિકો અને લગભગ 35,000 પેલેસ્ટીની નાગરિકોનું મૃત્યુ ન થયું હોત. ઈઝરાયેલની સેનાએ પણ વાતચીત વચ્ચે ગાઝા પર બોમ્બમારો કર્યો છે. પેલેસ્ટાઇનના આરોગ્ય મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે છેલ્લા ૨૪ કલાકમાં ગાઝામાં ઇઝરાઇલી હુમલામાં ૬૩ લોકો માર્યા ગયા છે અને ૨૮૧ ઘાયલ થયા છે.
હમાસની શરતો પર કરાર
હમાસે શરૂઆતથી જ કહ્યું છે કે યુદ્ધવિરામનો આધાર ગાઝામાંથી ઇઝરાયેલી દળોની પીછેહઠ અને કાયમી યુદ્ધવિરામ હોવો જોઈએ. મંગળવારે આ મુદ્દાઓ પર આ ડીલનો અંતિમ ડ્રાફ્ટ પણ તૈયાર કરવામાં આવ્યો હતો, જેમાં ઇઝરાયલ ધીમે-ધીમે ગાઝાથી પોતાની સેના પાછી ખેંચી લેશે અને પહેલા તબક્કા બાદ સ્થાયી યુદ્ધવિરામ પર વાતચીત શરૂ કરવામાં આવશે.
ઈઝરાયેલ પોતાના બંધકોના બદલામાં હજારો પેલેસ્ટીની કેદીઓને પણ મુક્ત કરશે. ઇઝરાયલના જમણેરી નેતાઓ અને સંગઠનો આ સોદાનો વિરોધ કરી રહ્યા છે અને નેતન્યાહૂની સરકારને પાડી દેવાની ધમકી આપી રહ્યા છે. હવે જોવાનું એ છે કે જો યુદ્ધવિરામની જાહેરાત કરવામાં આવે તો નેતન્યાહૂ પોતાની ખુરશી બચાવી શકશે કે નહીં.
