રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન બે દિવસના ભારત પ્રવાસે છે. તેઓ ભારત-રશિયા સમિટમાં ભાગ લેવા પહોંચ્યા છે. તેમની બહુચર્ચિત મુલાકાતે અનેક પ્રશ્નો ઉભા કર્યા છે. ભારતીયો પણ ઉત્સુક છે. દુનિયા તેમને એક રહસ્યમય રાષ્ટ્રપતિ તરીકે જુએ છે. પુતિનના લાંબા કાર્યકાળ દરમિયાન રશિયા કેટલું બદલાયું છે અને પ્રગતિ કરી છે, અને આજે રશિયાની શક્તિ કયા ક્ષેત્રોમાં ગુંજતી રહે છે? સોવિયેત યુનિયનના પતન પછી, રશિયાએ અરાજકતા, આર્થિક ઉથલપાથલ અને રાજકીય અસ્થિરતાના મુશ્કેલ સમયનો સામનો કર્યો.
૧૯૯૦ના દાયકામાં રશિયા રાજકીય ઉથલપાથલ અને ખાનગીકરણની અંધાધૂંધીનો સામનો કરી રહ્યું હતું. સત્તામાં આવ્યા પછી, પુતિને બે સ્પષ્ટ લક્ષ્યો નક્કી કર્યા: કેન્દ્ર સરકારને મજબૂત બનાવવી અને બે-રાજ્ય પ્રણાલીની વિશ્વસનીયતા અને સંસ્થાઓને પુનર્જીવિત કરવી. તેમણે પ્રાદેશિક ગવર્નરો પર નિયંત્રણ વધાર્યું, સુરક્ષા તંત્રને મજબૂત બનાવ્યું અને “રશિયાને ફરીથી મહાન બનાવવું” ના સૂત્રને સમર્થન આપ્યું.
ટીકાકારો આને લોકશાહી સંસ્થાઓના ઘટાડા તરીકે જુએ છે, પરંતુ સમર્થકો તેને રશિયા માટે જરૂરી શિસ્ત તરીકે ગણાવે છે. પરિણામ એ આવ્યું કે રશિયાએ આંતરિક અસ્થિરતા પર કાબુ મેળવ્યો અને પોતાને એક સુસંગત રાષ્ટ્રીય રાજ્ય તરીકે પુનઃસ્થાપિત કર્યું, જ્યાં વિદેશ નીતિથી લઈને સુરક્ષા નીતિ સુધીના નિર્ણયો કેન્દ્રિય અને ઝડપી બન્યા.
ઉર્જા ક્ષેત્ર દ્વારા અર્થતંત્રને મજબૂત બનાવ્યું
પુતિનના શરૂઆતના વર્ષોમાં તેલ અને ગેસના ઊંચા ભાવે રશિયાને નોંધપાત્ર આર્થિક રાહત આપી હતી. આ સંસાધનોનો ઉપયોગ કરીને, રશિયાએ તેનું વિદેશી દેવું ઘટાડ્યું, તેના સોના અને વિદેશી હૂંડિયામણના ભંડારને મજબૂત બનાવ્યું, અને મધ્યમ વર્ગને સમૃદ્ધ થવા માટે થોડી છૂટ આપી. જ્યારે રશિયાએ તેની અર્થવ્યવસ્થાને સંપૂર્ણપણે વૈવિધ્યસભર બનાવી નથી, ત્યારે ઊર્જા ક્ષેત્રમાં તેનું વર્ચસ્વ વધુ મજબૂત બન્યું છે. આજે, રશિયા વિશ્વના સૌથી મોટા ગેસ નિકાસકારોમાંનું એક છે. તે ટોચના તેલ ઉત્પાદકોમાં પણ સ્થાન ધરાવે છે અને યુરોપ અને એશિયાને નોંધપાત્ર ઊર્જા સપ્લાયર છે.
સંરક્ષણ અને વ્યૂહાત્મક ક્ષેત્ર: રશિયાની સૌથી મોટી તાકાત
રશિયા વિશ્વમાં સૌથી વધુ પ્રભુત્વ ધરાવતું ક્ષેત્ર સંરક્ષણ અને વ્યૂહાત્મક ટેકનોલોજી છે. સોવિયેત યુગથી ચાલી આવતી આ પરંપરાને પુતિન હેઠળ ચાલુ રાખવામાં આવી છે, પરંતુ ઘણી રીતે આધુનિક પણ બનાવવામાં આવી છે. રશિયા આજે પરમાણુ શસ્ત્રોની ક્ષમતામાં યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સની સમકક્ષ વૈશ્વિક શક્તિ છે. તે મિસાઇલ ટેકનોલોજી, હવાઈ સંરક્ષણ પ્રણાલી, ટેન્ક, ફાઇટર જેટ, સબમરીન અને સાયબર યુદ્ધમાં અગ્રેસર છે.
