દેશમાં છેલ્લી SIR પ્રક્રિયા 2002 માં શરૂ કરવામાં આવી હતી, અને તે 2004 સહિત વિવિધ રાજ્યોમાં અલગ અલગ સમયે પૂર્ણ થઈ હતી. જ્યારે SIR 2008 માં રાજધાની દિલ્હીમાં હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું. હવે જ્યારે પ્રક્રિયા ફરીથી શરૂ થવાની છે, ત્યારે ચૂંટણી પંચ તેને તબક્કાવાર હાથ ધરવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે.
છેલ્લા SIR માં આસામમાં કેટલા મતદારો હતા?
દેશમાં છેલ્લી SIR પ્રક્રિયા 2002 માં શરૂ કરવામાં આવી હતી, અને 2004 સહિત વિવિધ રાજ્યોમાં અલગ અલગ સમયે પૂર્ણ થઈ હતી. રાજધાની દિલ્હીમાં, SIR 2008 માં હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું.
આસામમાં આવતા વર્ષે માર્ચ-એપ્રિલમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજાવાની ધારણા છે. રાજ્યમાં છેલ્લી SIR પ્રક્રિયા 2004માં હાથ ધરવામાં આવી હતી. તે સમયે, આ પૂર્વોત્તર રાજ્યમાં આશરે 17 મિલિયન મતદારોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. હાલમાં, આ સંખ્યા 26 મિલિયન સુધી પહોંચી ગઈ છે. ભારતીય જનતા પાર્ટીના નેતૃત્વ હેઠળના NDA છેલ્લા 10 વર્ષથી સત્તામાં છે અને વિજયની હેટ્રિક મેળવવાનું લક્ષ્ય ધરાવે છે. રાજ્યના મુખ્યમંત્રી હિમંતા બિસ્વા શર્માએ સત્તા જાળવી રાખવા માટે પહેલાથી જ પ્રયાસો શરૂ કરી દીધા છે.
SIR તમિલનાડુ અને પશ્ચિમ બંગાળમાં પણ યોજાશે
દક્ષિણ રાજ્ય તમિલનાડુ, જ્યાં આગામી વર્ષે એપ્રિલ-મે મહિનામાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજાવાની છે, ત્યાં છેલ્લે 22 વર્ષ પહેલાં 2003માં SIR હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું. આ પ્રક્રિયામાં 46 મિલિયન મતદારોનો સમાવેશ થતો હતો, જે હવે 63 મિલિયન સુધી પહોંચી ગયો છે. દ્રવિડ મુનેત્ર કઝગમ (DMK) ની આગેવાની હેઠળની ગઠબંધન સરકાર અહીં સત્તામાં છે. પડોશી કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ પુડુચેરીએ પણ તે જ સમયે આ જ કવાયત હાથ ધરી હતી, જેમાં 700,000 મતદારોની નોંધણી કરવામાં આવી હતી, અને હવે આ આંકડો 100,000 સુધી પહોંચી ગયો છે. આ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશમાં NDA સરકાર સત્તામાં છે.
બિહારના પડોશી રાજ્ય પશ્ચિમ બંગાળમાં આવતા વર્ષે માર્ચ અને એપ્રિલમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજાવાની છે. SIR અંગે ત્યાં વિરોધ પ્રદર્શનો શરૂ થઈ ગયા છે. જોકે, ત્યાં પણ પ્રક્રિયા શરૂ થવાની શક્યતા છે. મમતા બેનર્જીના નેતૃત્વ હેઠળની તૃણમૂલ કોંગ્રેસ લાંબા સમયથી સત્તામાં છે. 2002માં હાથ ધરવામાં આવેલા છેલ્લા SIRમાં 58 મિલિયન મતદારોનો સમાવેશ થતો હતો. હવે, મતદારોની સંખ્યા વધીને 74 મિલિયન થઈ ગઈ છે.
દક્ષિણના અન્ય એક રાજ્ય, કેરળને પણ SIRનો વિરોધનો સામનો કરવો પડ્યો છે, પરંતુ આ પ્રક્રિયા ટૂંક સમયમાં શરૂ થવાની અપેક્ષા છે. છેલ્લું SIR 2003 માં હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં 23 મિલિયન મતદારોનો સમાવેશ થતો હતો. છેલ્લા 22 વર્ષોમાં, રાજ્યનો મતદાર આધાર 28 મિલિયન થયો છે. કેરળમાં ડાબેરી મોરચાનું શાસન છે, જેમાં પી. વિજયન મુખ્યમંત્રી છે.
SIR દ્વારા બિહારમાં કેટલા નવા મતદારોનો સમાવેશ થાય છે?
અગાઉ, બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણી પહેલા, ચૂંટણી પંચે રાજ્યભરમાં SIR પ્રક્રિયા હાથ ધરી હતી. 24 જૂનના રોજ SIR પહેલા, રાજ્યમાં 7.89 કરોડ મતદારો હતા. સમગ્ર પ્રક્રિયા પછી, ડ્રાફ્ટ યાદીમાંથી 6.5 મિલિયન મતદારોને દૂર કરવામાં આવ્યા હતા. 1 ઓગસ્ટના રોજ જાહેર કરાયેલી ડ્રાફ્ટ યાદીમાં બિહારમાં 7.24 કરોડ મતદારોનો સમાવેશ થતો હતો.
આ સમગ્ર પ્રક્રિયા દરમિયાન, ૩.૬૬ લાખ અયોગ્ય મતદારોને દૂર કરવામાં આવ્યા હતા, જ્યારે ૨૧.૫૩ લાખ પાત્ર મતદારો (ફોર્મ ૬) ને ડ્રાફ્ટ યાદીમાં સમાવવામાં આવ્યા હતા. આમ, ૩૦ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૨૫ ના રોજ બહાર પાડવામાં આવેલી અંતિમ યાદીમાં બિહારમાં કુલ ૭.૪૨ કરોડ મતદારો હતા.
SIR શા માટે હાથ ધરવામાં આવી રહ્યું છે?
ચૂંટણી પંચ (EC) મતદાર યાદીઓ અપડેટ કરવા માટે મતદાર યાદીઓનું પુનરાવર્તન (SIR) કરે છે. તે અન્ય રાજ્યોમાં સ્થળાંતર કરનારા અથવા ડુપ્લિકેટ મતદારો ધરાવતા મતદારોને પણ દૂર કરે છે, અને મૃત મતદારોને યાદીમાંથી દૂર કરે છે. તે એ પણ સુનિશ્ચિત કરે છે કે દેશના બધા મતદારો ભારતીય નાગરિક છે.
