તાજેતરમાં, NCAER દ્વારા એક અભ્યાસ બહાર આવ્યો છે, જે મુજબ જો ભારત તેની કેટલીક સમસ્યાઓ પર કામ કરે છે, તો વર્ષ 2030 સુધીમાં આ ક્ષેત્રોમાં 35 કરોડ નોકરીઓનું સર્જન થઈ શકે છે. ચાલો અમે તમને તે વિગતવાર સમજાવીએ.
નેશનલ કાઉન્સિલ ઓફ એપ્લાઇડ ઇકોનોમિક રિસર્ચ (NCAER) ના એક નવા અભ્યાસ મુજબ, જો ભારત તેની કેટલીક ખામીઓને દૂર કરે છે, તો તે 2030 સુધીમાં 35 કરોડ નવી નોકરીઓનું સર્જન કરી શકે છે. આ નોકરીઓ ઉત્પાદન અને સેવા ક્ષેત્રોમાં હોઈ શકે છે. પરંતુ આ માટે, કૌશલ્ય વિકાસ અને રોકાણને ઝડપથી વેગ આપવો પડશે.
પાથવેઝ ટુ જોબ્સ અનુસાર, 2017-18 થી ભારતમાં શ્રમબળમાં 9 કરોડનો વધારો થયો છે, પરંતુ માત્ર 6 કરોડ નવી નોકરીઓનું સર્જન થયું છે. એટલે કે, ઘણા લોકોને હજુ પણ રોજગાર મળી શક્યો નથી. અભ્યાસમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભવિષ્યમાં સેવા ક્ષેત્રમાંથી 28 કરોડ નોકરીઓ આવી શકે છે. અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જો ઉત્પાદન અને સેવા ક્ષેત્રોમાં શ્રમ-સઘન રોકાણ વધે છે, તો નોકરીઓ બમણી થઈ શકે છે. પરંતુ કેટલીક સમસ્યાઓ આને અટકાવી રહી છે. પ્રથમ, ઉત્પાદન ક્ષેત્રમાં વૃદ્ધિ અટકી ગઈ છે. બીજું, ઉત્પાદનમાં શ્રમની જરૂરિયાત ઘટી રહી છે. ત્રીજું, કુશળ કામદારોની ભારે અછત છે. 2018 માં, 92% કામદારો પાસે કોઈ તાલીમ નહોતી. 2024 સુધીમાં, આ સંખ્યા વધીને 65% થઈ ગઈ, પરંતુ હજુ પણ માત્ર 4% કામદારો પાસે ઔપચારિક તાલીમ છે.
અભ્યાસ મુજબ, ભારતમાં કૃષિ ક્ષેત્રમાં કામ કરતા લોકોની સંખ્યામાં ઘટાડો થયો છે, પરંતુ ઉત્પાદન ક્ષેત્ર આ સહન કરી શક્યું નથી. સેવા ક્ષેત્રમાં ઉચ્ચ કૌશલ્યવાળી નોકરીઓ વધી છે, પરંતુ કૌશલ્યનો તફાવત હજુ પણ ઘણો મોટો છે. નિષ્ણાતોએ આને દૂર કરવા માટે કેટલાક સૂચનો આપ્યા છે. શાળાઓમાં વ્યાવસાયિક શિક્ષણ વધારવું જોઈએ, જ્યાં વિદ્યાર્થીઓ શૈક્ષણિક અને કૌશલ્ય-આધારિત ટ્રેક પસંદ કરી શકે. ઉપરાંત, સરકારે જાહેર ખર્ચ વધારવો જોઈએ, કર ઘટાડવો જોઈએ, રોકાણ માટે પ્રોત્સાહન આપવું જોઈએ અને શ્રમ નિયમો હળવા કરવા જોઈએ.
