ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રનું ભારત પ્રત્યેનું વલણ નોંધપાત્ર રીતે બદલાયું હોય તેવું લાગે છે. યુએસ ટ્રેડ રિપ્રેઝન્ટેટિવ જેમીસન ગ્રીરે તાજેતરમાં જણાવ્યું હતું કે ભારત રશિયન તેલની ખરીદી ઘટાડી રહ્યું છે અને તેની આયાતમાં પણ વૈવિધ્યીકરણ કરી રહ્યું છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે ભારત પોતાના નિર્ણયો જાતે લેશે. રશિયન તેલ ભારતના અર્થતંત્રનો પાયો નથી. ચાલો તમને જણાવીએ કે તેમણે શું કહ્યું…
રશિયન તેલ ભારતીય અર્થતંત્રનો આધાર નથી
ગયા અઠવાડિયે ઇકોનોમિક ક્લબ ઓફ ન્યૂ યોર્ક દ્વારા આયોજિત એક વાર્તાલાપ દરમિયાન જેમીસન ગ્રીરે કહ્યું હતું કે ભારતે હંમેશા રશિયા પાસેથી આટલું તેલ ખરીદ્યું નથી. તેમના રશિયા સાથે હંમેશા મજબૂત સંબંધો રહ્યા છે, પરંતુ છેલ્લા બે કે ત્રણ વર્ષમાં તેમણે માત્ર વપરાશ માટે જ નહીં પરંતુ રિફાઇનિંગ અને પુનર્વેચાણ માટે પણ ડિસ્કાઉન્ટ પર રશિયન તેલ ખરીદવાનું શરૂ કર્યું છે. “તેથી એવું નથી કે તે ભારતીય અર્થતંત્રનો મૂળભૂત ભાગ છે,” તેમણે કહ્યું. “અમારું માનવું છે કે તેઓ તે કરી શકે છે અને કરવું જોઈએ. પ્રમાણિકપણે, હું જોઈ શકું છું કે તેઓ હવે વૈવિધ્યીકરણ કરવાનું શરૂ કરી રહ્યા છે. મને લાગે છે કે તેઓ તેને સમજી રહ્યા છે.” ગ્રીરે ઉમેર્યું, “દેખીતી રીતે, તેઓ (ભારત) એક સાર્વભૌમ દેશ છે. તેઓ પોતાના નિર્ણયો જાતે લેશે.” યુએસ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના વહીવટના એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ કહ્યું, “અમે અન્ય દેશોને આદેશ આપી રહ્યા નથી કે તેઓ કોની સાથે સંબંધો રાખી શકે અને કોની સાથે ન રાખી શકે. અમે તે કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા નથી.”
૫૦% ટેરિફ વિશે તમે શું કહ્યું?
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિએ ભારત પર ૫૦ ટકા ટેરિફ લાદ્યો છે, જેમાં રશિયન તેલની ખરીદી પર ૨૫ ટકા ટેરિફનો સમાવેશ થાય છે. ટ્રમ્પ અને તેમના વહીવટી અધિકારીઓનું કહેવું છે કે ભારત દ્વારા રશિયન તેલની ખરીદી રશિયાના યુક્રેન સામેના યુદ્ધને વેગ આપી રહી છે. ભારત પર ૫૦ ટકા ટેરિફની અસર વિશે પૂછવામાં આવતા, ગ્રીરે કહ્યું કે આ ટેરિફ થોડા અઠવાડિયાથી અમલમાં છે. તેમણે કહ્યું કે ભારત એક એવો દેશ છે જેની અમારી સાથે ૪૦ અબજ યુએસ ડોલરનો વેપાર સરપ્લસ છે. તેથી તેમનો અમેરિકા સાથે પહેલેથી જ મોટો સોદો છે. તેઓ અમને અમે વેચીએ છીએ તેના કરતાં વધુ વેચે છે.
જેથી પુતિન પર દબાણ લાવી શકાય
ગ્રીરે એમ પણ કહ્યું કે ટ્રમ્પ વહીવટના પહેલા દિવસથી જ અમેરિકા ભારત સાથે વેપાર પર વાટાઘાટો કરી રહ્યું છે. “અમે એક સોદો કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ,” તેમણે કહ્યું. વધારાની 25 ટકા ડ્યુટી ભારત દ્વારા રશિયન તેલ ખરીદીમાં નોંધપાત્ર વધારાને કારણે છે. ગ્રીરે ભાર મૂક્યો કે ટ્રમ્પ રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધને સમાપ્ત કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યા છે… અમે ખાતરી કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ કે અમે (રશિયન રાષ્ટ્રપતિ) વ્લાદિમીર પુતિન પર શક્ય તેટલું દબાણ લાવીએ… અમે અમારા યુરોપિયન સાથીઓ સાથે પણ વાત કરી છે, જેમાંથી કેટલાક હજુ પણ રશિયન તેલ ખરીદી રહ્યા છે, જે વિચિત્ર છે.
માત્ર ભારત સાથે જ નહીં, ચીન સાથે પણ વાતચીત
તો અમે આ વિશે ફક્ત ભારતીયો સાથે જ વાત કરી રહ્યા નથી, અમે ચીન સાથે પણ વાત કરી છે. આપણે ફક્ત આ યુદ્ધનો અંત લાવવાની જરૂર છે. જો યુદ્ધ સમાપ્ત થાય અને કોઈ પ્રકારની સ્થિરતા આવે, તો તમે રશિયન તેલ વિશે અલગથી વાતચીત કરી શકો છો. ભારતનું કહેવું છે કે તેની ઊર્જા ખરીદી રાષ્ટ્રીય હિત અને બજાર ગતિશીલતા દ્વારા સંચાલિત છે. ફેબ્રુઆરી 2022 માં યુક્રેન પરના આક્રમણ બાદ પશ્ચિમી દેશોએ રશિયા પર પ્રતિબંધો લાદ્યા અને પુરવઠો કાપી નાખ્યા પછી ભારતે ડિસ્કાઉન્ટેડ રશિયન તેલ ખરીદવાનું શરૂ કર્યું.