પીએમ મોદી ફ્રાન્સ મુલાકાત: ઇન્ટરનેશનલ થર્મોન્યુક્લિયર એક્સપેરિમેન્ટલ રિએક્ટર (ITER) પ્રોજેક્ટ 21મી સદીનો સૌથી મોંઘો મેગા સાયન્સ પ્રોજેક્ટ છે, જેમાં ભારત વૈશ્વિક ભાગીદાર છે. કેડારાચે સ્થિત ITER પ્રોજેક્ટ દ્વારા, શ્રેષ્ઠ વૈજ્ઞાનિકો પૃથ્વી પર એક નાનો સૂર્ય બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. ITER ને ધ વે પ્રોજેક્ટ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. જાણો શું છે આખો પ્રોજેક્ટ અને તેના ફાયદા શું હશે?
પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી ફ્રાન્સના પ્રવાસે છે. રાષ્ટ્રપતિ ઇમેન્યુઅલ મેક્રોન સાથે દ્વિપક્ષીય વાટાઘાટો તેમજ આંતરરાષ્ટ્રીય થર્મોન્યુક્લિયર પ્રાયોગિક રિએક્ટર (ITER) નું નિરીક્ષણ પણ તેમની મુલાકાતનો ભાગ છે. દક્ષિણ ફ્રાન્સના કેડારાચે ખાતે સ્થિત ITER, વિશ્વનું સૌથી અદ્યતન ફ્યુઝન ઊર્જા પરમાણુ રિએક્ટર છે. ચાલો જાણવાનો પ્રયાસ કરીએ કે આ રિએક્ટર સાથે સંબંધિત ITER પ્રોજેક્ટ શું છે જેમાં ભારત પણ ભાગીદાર છે? આનાથી ભારતને શું ફાયદો થશે?
આ પ્રોજેક્ટની સૌથી ખાસ વાત એ છે કે ઘણી જગ્યાએ ‘મેડ ઇન ઇન્ડિયા’ લખેલું છે. આના પર ખર્ચવામાં આવતી કુલ રકમના લગભગ 10 ટકા ભારતે ફાળો આપવાનો છે. જોકે, તે આ ટેકનિકનો ૧૦૦% ઉપયોગ કરી શકશે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આ 21મી સદીનો સૌથી મોંઘો મેગા સાયન્સ પ્રોજેક્ટ છે, જેમાં ભારત વૈશ્વિક ભાગીદાર છે.
સમગ્ર વિશ્વને સૂર્યમાંથી કુદરતી ઉર્જા મળે છે. સૂર્યની ઉર્જા અમર્યાદિત લાગે છે, પરંતુ વાસ્તવમાં તેની પણ એક મર્યાદા છે. જો કોઈપણ સમયે સૂર્યમાંથી ઉર્જાનો પુરવઠો બંધ થઈ જાય, તો પૃથ્વી પર જીવન અશક્ય બની જશે. વિજ્ઞાન કહે છે કે સૂર્ય અને અન્ય તારાઓમાં પરમાણુ સંમિશ્રણથી ઊર્જા મુક્ત થાય છે. આ એક કુદરતી રીતે થતી પ્રક્રિયા છે. વૈજ્ઞાનિકો પૃથ્વી પર પરમાણુ સંમિશ્રણની આ પ્રક્રિયાને કૃત્રિમ રીતે હાથ ધરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.આ હેતુ માટે, ફ્રાન્સમાં ઇન્ટરનેશનલ થર્મોન્યુક્લિયર એક્સપેરિમેન્ટલ રિએક્ટર (ITER) તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. આમાં, હાઇડ્રોજન આઇસોટોપ્સમાં નિયંત્રિત ન્યુક્લિયર ફ્યુઝન દ્વારા ઊર્જા ઉત્પન્ન કરવાના પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે.
 પ્રોજેક્ટ 21મી સદીનો સૌથી મોંઘો મેગા સાયન્સ){kind=link}