બાંગ્લાદેશ અને ભારતના પ્રતિનિધિમંડળો દર વર્ષે આ દિવસે 16 ડિસેમ્બર 1971ના યુદ્ધને યાદ કરીને વિજય દિવસની ઉજવણી કરે છે. આ પાકિસ્તાન પર બાંગ્લાદેશ અને ભારતનો સંયુક્ત વિજય હતો અને આ પછી, ઢાકા એક સ્વતંત્ર દેશની સ્વતંત્ર રાજધાની તરીકે ઉભરી આવ્યું. રવિવારે સમારોહમાં ભાગ લેવા માટે બંને દેશોના અધિકારીઓ ઢાકા અને કોલકાતા પહોંચ્યા હતા.
1971નું વર્ષ એતિહાસિક વર્ષ હતું જ્યારે બાંગ્લાદેશની સ્વતંત્ર દેશ તરીકે રચના કરવામાં આવી હતી. બાંગ્લાદેશની રચનામાં ભારતે મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. 1971ના બાંગ્લાદેશના મુક્તિ સંગ્રામના ભારતીય સેનાના આઠ દિગ્ગજો વિજય દિવસની ઉજવણી માટે ઢાકા પહોંચ્યા હતા, જ્યારે બાંગ્લાદેશ આર્મીના આઠ અધિકારીઓ બંને દેશોમાં વિક્ટરી ડેની ઉજવણીમાં ભાગ લેવા માટે કોલકાતા પહોંચ્યા હતા.
ભારત અને બાંગ્લાદેશ બંને દેશો 16 ડિસેમ્બર, 1971ના રોજ પાકિસ્તાન સામેના વિજયની ઉજવણી કરે છે અને એકબીજાના યુદ્ધના દિગ્ગજો અને સેવા આપતા અધિકારીઓને દર વર્ષે બંને દેશોના સમારંભોમાં હાજરી આપવા આમંત્રણ આપે છે. આ પ્રસંગે મુક્તિ સંગ્રામની યાદો તાજી કરી છે, જે બાંગ્લાદેશને કબજા, દમન અને સામૂહિક અત્યાચારોથી મુક્ત કરાવવામાં ભારત અને બાંગ્લાદેશના સશસ્ત્ર દળોના સામાન્ય બલિદાનનું પ્રતીક છે.
ઢાકા એક સ્વતંત્ર દેશ બની ગયો.
બાંગ્લાદેશ 26 માર્ચે પોતાનો સ્વતંત્રતા દિવસ ઉજવે છે, પરંતુ ભારતીય સહાયથી નવ મહિનાના મુક્તિ સંગ્રામ બાદ 16 ડિસેમ્બરે ઢાકા એક સ્વતંત્ર દેશની સ્વતંત્ર રાજધાની તરીકે ઉભરી આવ્યું હતું. દર વર્ષે આ દિવસને વિજય દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. ભારતીય હાઈ કમિશને એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, “આ વાર્ષિક દ્વિપક્ષીય મુલાકાતો મુક્તિ જોધા અને લિબરેશન વોરના દિગ્ગજોને બંને દેશો વચ્ચેની અનન્ય મિત્રતાની ઉજવણી કરવા માટે એક મંચ પ્રદાન કરે છે.”
બંને દેશોના પ્રતિનિધિમંડળો પહોંચ્યા
ઢાકામાં બાંગ્લાદેશના અધિકારીઓ અને ભારતીય હાઈ કમિશને જણાવ્યું હતું કે આ પ્રતિનિધિમંડળમાં બંને દેશોના બે-બે અધિકારીઓનો સમાવેશ થાય છે જે ઢાકા અને કોલકાતામાં યોજાનારી ઉજવણીમાં ભાગ લેશે. રવિવારે સમારોહમાં ભાગ લેવા માટે બંને દેશોના અધિકારીઓ ઢાકા અને કોલકાતા પહોંચ્યા હતા.
બાંગ્લાદેશના પ્રતિનિધિમંડળમાં મુક્તિ જોધાનો પણ સમાવેશ થાય છે, જે 1971ના યુદ્ધ દરમિયાન પૂર્વ પાકિસ્તાનમાં ગેરીલા રેઝિસ્ટન્સ ફોર્સનો ભાગ હતી અને ત્યાં પાકિસ્તાની શાસનનો વિરોધ કરી રહી હતી.
બંને દેશો વચ્ચે તણાવ ચાલી રહ્યો છે
આ દિવસોમાં ભારત અને બાંગ્લાદેશ વચ્ચે તણાવ જોવા મળી રહ્યો છે. આ તણાવ વચ્ચે વિજય દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે અને બંને દેશોના પ્રતિનિધિમંડળો એકબીજાના દેશમાં પહોંચી રહ્યા છે. પૂર્વ પીએમ શેખ હસીનાને ઉથલાવ્યા બાદથી બાંગ્લાદેશમાં હિન્દુ સમુદાય પર અત્યાચારની ઘટનાઓ સામે આવી રહી છે. તાજેતરમાં જ ઇસ્કોન મંદિરના પૂજારી ચિન્મોય કૃષ્ણ દાસની પણ દેશદ્રોહના આરોપસર અટકાયત કરવામાં આવી હતી, જેના કારણે ભારતે પણ બાંગ્લાદેશની ટીકા કરી છે.
બાંગ્લાદેશમાં હિંદુ સમુદાય પર અત્યાચારના કિસ્સાઓ સતત સામે આવી રહ્યા છે. આ સાથે જ વચગાળાની સરકારના મુખ્ય સલાહકાર મોહમ્મદ યુનુસે સાંપ્રદાયિક હિંસાના કોઇ પણ મામલાને ફગાવી દીધો છે. બાંગ્લાદેશ મુસ્લિમ બહુમતી ધરાવતો દેશ છે, હિન્દુ સમુદાયની વસ્તી દેશની 8 ટકા છે.
વિક્રમ મિશ્રીની મુલાકાતથી તણાવ ઓછો થયો
ઢાકા સ્થિત એક રાજકીય વિશ્લેષકે જણાવ્યું હતું કે, “એક બીજાના દેશોની દિગ્ગજોની મુલાકાતો 1971માં તેમણે જે મિત્રતા કરી હતી તેની યાદ અપાવે છે.” તેમણે કહ્યું, “ભારતીય વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિશ્રીની 9 ડિસેમ્બરે તેમના સમકક્ષ જશીમ ઉદ્દીન સાથે ઢાકાની એક દિવસીય મુલાકાતથી બંને દેશો વચ્ચેના દ્વિપક્ષીય સંબંધોમાં તણાવ આંશિક રીતે હળવો થયો છે.” સાથે જ વિક્રમ મિશ્રીએ પોતાની મુલાકાત દરમિયાન સલાહકાર યુનુસ અને તેમના વાસ્તવિક વિદેશ મંત્રી તૌહિદ હુસૈન સાથે પણ મુલાકાત કરી હતી.
