ચીનમાં 2012થી મોટા પાયે ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી અભિયાન ચાલી રહ્યું છે. આ અંતર્ગત લાખો લોકો સામે કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે. હાલમાં જ ચીનના સંરક્ષણ મંત્રી સામે ભ્રષ્ટાચારના આરોપમાં તપાસ શરૂ થઈ છે. બીજી તરફ બેંક ઓફ ચાઈનાના પૂર્વ ચેરમેન લિયુ લિયાંગને ભ્રષ્ટાચાર અને ગેરકાયદે લોન આપવાના આરોપમાં મોતની સજા સંભળાવવામાં આવી છે.
વિશ્વની મોટી આર્થિક શક્તિ ગણાતું ચીન તેની કડક ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી નીતિ માટે જાણીતું છે. અહીં, જો ભ્રષ્ટાચારમાં સંડોવાયેલો જોવા મળે છે, તો કાં તો મૃત્યુદંડ આપવામાં આવે છે, અથવા ગુનેગારને જીવનભર જેલની દિવાલોમાં કેદ રહેવું પડે છે. તે વ્યક્તિ સરકારના શક્તિશાળી મંત્રી હોય કે અબજોપતિ, કાયદાથી કોઈ બચી શકે નહીં.
જો તમે વિચારી રહ્યા હોવ કે ભ્રષ્ટાચાર સામે શી જિનપિંગનું કઠિન અભિયાન ક્યારે બંધ થશે, તો સરળ જવાબ છે – કદાચ ક્યારેય નહીં. કારણ કે છેલ્લા એક દાયકામાં 50 લાખ લોકો સામે કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે અને તે હજુ પણ મોટા પાયે ચાલુ છે.હાલમાં જ ચીનમાં ભ્રષ્ટાચાર સંબંધિત બે મોટા સમાચાર સામે આવ્યા છે. સૌથી પહેલા ચીનના રક્ષા મંત્રી ડોંગ જંગ સામે ભ્રષ્ટાચારના આરોપમાં તપાસ શરૂ થઈ છે. ડોંગ જંગ ચીનના ત્રીજા રક્ષા મંત્રી છે જેમના પર આ પ્રકારની તપાસ ચાલી રહી છે. બીજા સમાચાર એ પણ વધુ ધ્યાન ખેંચે તેવા છે, જે ભ્રષ્ટાચારના ઊંડે આવતા અવકાશને ઉજાગર કરે છે. ચીનમાં બેંક ઓફ ચાઈના પૂર્વ અધ્યક્ષ લિયુ લિયાંગને ભ્રષ્ટાચાર અને ગેરકાયદે લોન આપવાના આરોપમાં મૃત્યુદંડની સજા સંભળાવવામાં આવી છે.
શું છે સમગ્ર મામલો?
ચીનની પીપલ્સ લિબરેશન આર્મીમાં ટોચના હોદ્દા પર રહેલા લોકો ભ્રષ્ટાચારમાં સામેલ હોવાનું કહેવાય છે. પીપલ્સ લિબરેશન આર્મી (PLA) ના વરિષ્ઠ અધિકારીઓને નિશાન બનાવતી ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી ઝુંબેશના ભાગરૂપે સંરક્ષણ પ્રધાન ડોંગ જુનને આ આરોપોમાં ફસાવવામાં આવ્યા છે. રિપોર્ટ અનુસાર ચીનને ડર છે કે ભ્રષ્ટાચારના કારણે ચીનની સેના નબળી પડી રહી છે. તેથી, 2023 થી ચીનની સેનામાં ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી અભિયાન ચલાવવામાં આવી રહ્યું છે, જે અંતર્ગત અત્યાર સુધીમાં નવ PLA જનરલ અને ઘણા અધિકારીઓને હટાવી દેવામાં આવ્યા છે.
લિયુની વાત કરીએ તો ચીનની કોર્ટે તેમને લગભગ 168 કરોડ રૂપિયાની લાંચ લેવાના દોષી ઠેરવ્યા છે. આ સિવાય તેણે એવી કંપનીઓને લગભગ 4,620 કરોડ રૂપિયાની ગેરકાયદે લોન આપી જે પાત્ર ન હતી. લિયુ કાયમ માટે રાજકીય અધિકારોથી વંચિત હતા. તેની સમગ્ર સંપત્તિ જપ્ત કરવામાં આવશે. તેમજ ગેરકાયદેસર રીતે જે પણ કમાણી કરી હશે તે જપ્ત કરીને રાજ્યની તિજોરીમાં જમા કરવામાં આવશે.
2012થી ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી અભિયાન ચાલી રહ્યું છે
નવેમ્બર 2012 માં, શી જિનપિંગ ચીનની કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી એટલે કે સીસીપીના જનરલ સેક્રેટરી તરીકે ચૂંટાયા હતા. ત્યારથી ભ્રષ્ટાચાર અંગે તેમનું વલણ કડક રહ્યું છે. હકીકતમાં, CCP 1949 થી ચીનના નિયંત્રણમાં છે. તે જ સમયે, પક્ષના ભવિષ્ય વિશે આશંકા પ્રવર્તવા લાગી. એટલે કે પાર્ટીની અંદર ભત્રીજાવાદ વધી રહ્યો છે. આ લોકો ભ્રષ્ટાચારમાં સંડોવાયેલા છે. જિનપિંગ પણ આ વાતથી સારી રીતે વાકેફ હતા. ત્યાર બાદ જ્યારે શી જિનપિંગ માર્ચ 2013માં ચીનના રાષ્ટ્રપતિ બન્યા ત્યારે તેમણે તરત જ ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી અભિયાન શરૂ કર્યું.
આ અભિયાન હેઠળ અત્યાર સુધીમાં 50 લાખ અધિકારીઓ સામે કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે. વરિષ્ઠ અધિકારીઓની સાથે નીચલા સ્તરના કર્મચારીઓ પણ ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી અભિયાનના નિશાને રહ્યા છે. ડિસેમ્બર 2023 માં, ચીનની વિધાનસભા નેશનલ પીપલ્સ કોંગ્રેસ (NPC) ની સ્થાયી સમિતિએ દેશના ફોજદારી કાયદામાં સુધારા પસાર કર્યા હતા. તેનો હેતુ લાંચ માટે સજાને કડક બનાવવાનો હતો. આ સુધારા દ્વારા જ ભ્રષ્ટાચાર માટે મૃત્યુદંડની પણ જોગવાઈ કરવામાં આવી હતી.
