ભારતના વિદેશ પ્રધાન એસ જયશંકરે અમેરિકાની ટોચની થિંક ટેન્ક ‘કાર્નેગી એન્ડોવમેન્ટ ફોર ઇન્ટરનેશનલ પીસ’માં એક સવાલનો સીધો જવાબ આપ્યો હતો. અમેરિકન રાજકારણીઓ દ્વારા ભારતની લોકશાહી વિશે ટિપ્પણી કરવા અંગે પૂછવામાં આવતા તેમણે કહ્યું હતું કે, “દરેકને ટિપ્પણી કરવાનો અધિકાર છે, તેથી જો હું પણ ટિપ્પણી કરું તો ખરાબ ન અનુભવો.”
વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે અમેરિકામાં ભારત માટે પૂછાયેલા સવાલનો જડબાતોડ જવાબ આપ્યો હતો. ભારતમાં લોકશાહી અંગે ટિપ્પણી કરનારા અમેરિકન રાજકીય નેતાઓ વિશે પૂછવામાં આવતા તેમણે કહ્યું હતું કે, “મને ટિપ્પણી કરવાનો સંપૂર્ણ અધિકાર છે પરંતુ મને તમારી ટિપ્પણી પર ટિપ્પણી કરવાનો સંપૂર્ણ અધિકાર પણ છે.” જો હું કરું તો ખરાબ ન લાગશો.
વિદેશ મંત્રી એ જયશંકરે અમેરિકાની ટોચની થિંક ટેન્ક ‘કાર્નેગી એન્ડોવમેન્ટ ફોર ઇન્ટરનેશનલ પીસ’માં પૂછાયેલા સવાલના જવાબમાં આ વાત કહી હતી. એક સત્ય છે અને બીજું સત્ય સાથે કામ પાડવાનું છે. સત્ય એ છે કે, વિશ્વ ખૂબ જ વૈશ્વિકરણ થયેલું છે. રાજકારણ દેશની રાષ્ટ્રીય સીમામાં રહે તે જરૂરી નથી. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અમેરિકા આવું ન થાય તેની ખાતરી આપવા માટે વિશેષ પ્રયત્નો કરે છે.
ઇઝરાયલ અને ઇરાન વચ્ચે ભારત માટે સૌથી મહત્વપૂર્ણ અને મહત્વપૂર્ણ કયું છે?
લોકશાહી માટે આદર
તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, અમેરિકાએ વર્ષો સુધી તેની વિદેશ નીતિ કેવી રીતે ચલાવી છે તેનો આ એક ભાગ છે. કેટલાક ખેલાડીઓ તેઓ માત્ર તેમના દેશની રાજનીતિને જ આકાર આપવા નથી માંગતા, પરંતુ વિશ્વ મંચ પર આવું કરવા માટે પ્રયત્નશીલ રહે છે. તમે લોકો વિશે અહેવાલો લખો છો અને દેશો પર પ્રકાશ પાડો છો. લોકશાહીને સમાનરૂપે આદર આપવો જોઈએ, એવું ન હોઈ શકે કે એક દેશની લોકશાહીને ટિપ્પણી કરવાનો અધિકાર છે અને તે વૈશ્વિક સ્તરે લોકશાહીને પ્રોત્સાહન આપવાનો એક ભાગ છે પરંતુ જ્યારે વધુ લોકો કરે છે ત્યારે તે વિદેશી દખલ બની જાય છે.
બે નકલી જવાબો આપ્યા
જયશંકરે કહ્યું, “વિદેશી હસ્તક્ષેપ વિદેશી હસ્તક્ષેપ છે, તે જે પણ કરે છે અને જ્યાં પણ કરવામાં આવે છે, તે એક પરીક્ષણ ક્ષેત્ર છે અને મારી પોતાની માન્યતા એ છે કે તમે તે કરો છો.” તમને ટિપ્પણી કરવાનો સંપૂર્ણ અધિકાર છે પરંતુ મને પણ તમારી ટિપ્પણી પર ટિપ્પણી કરવાનો સંપૂર્ણ અધિકાર છે, તેથી જ્યારે હું ટિપ્પણી કરું ત્યારે ખરાબ ન લાગશો. “