શા માટે નાગા સાધુઓ મહિનાઓ અને વર્ષો સુધી સ્નાન કરતા નથી, પાણીથી દૂર રહે છે? આ રહ્યું કારણ.

મહાકુંભમાં સૌથી પહેલા સ્નાન કરનારા ઘણા નાગા સાધુઓ મહિનાઓ કે વર્ષો સુધી ધ્યાન અને તપસ્યામાં સ્નાન કરતા નથી. તેઓ શરીર પર માત્ર રાખ અથવા ધુમાડો જ મૂકે છે. આખરે, નાગા સાધુઓ શા માટે પાણીને ટાળે છે આટલું બધું, આવો જાણીએ વિગતે…

મહાકુંભમાં નાગા સાધુઓનું મહત્વ ઘણું વધારે છે. તેમના વગર મહાકુંભ શરૂ ન થાત. પરંપરા અનુસાર નાગા સાધુ સૌથી પહેલા અમૃત સ્નાન કરનાર છે. ત્યાર બાદ બાકીના ભક્તો સ્નાન કરે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે, ઘણા નાગા સાધુઓ મહિનાઓ કે વર્ષો સુધી સ્નાન કરતા નથી. આની પાછળ એક ખાસ કારણ છે. નાગા સાધુઓનું માનવું છે કે રાખ (ભસ્મ) અને ધ્યાન-યોગ લગાવીને જ શુદ્ધિ થાય છે. એટલા માટે જ તેઓ શરીર પર રાખ કે ધુણી જ રાખે છે. નાગા સાધુઓ તેમની સાધનામાં શરીરની બાહ્ય શુદ્ધતા કરતાં આંતરિક શુદ્ધતા પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.

તે જ સમયે, કેટલાક સાધુઓ નિયમિત અંતરાલે સ્નાન કરે છે, ખાસ કરીને જો તેમની સાધના પરંપરા તેને મંજૂરી આપે છે. નાગા સાધુઓના સ્નાન માટે કોઈ ચોક્કસ નિયમ કે સમય નથી, કારણ કે તે તેમની સાધના, પરંપરાઓ અને વ્યક્તિગત તપસ્યા પર આધારિત છે.

નાગા સાધુઓ વિશે એવું પણ કહેવામાં આવે છે કે તેઓ સંપૂર્ણ નગ્ન રહે છે અને ગુફાઓ અને ગુફાઓમાં સખત તપ કરે છે. નાગા સાધુઓની ઘણી વિશેષ ધાર્મિક વિધિઓમાં શામેલ છે કે તેમના કામેન્દ્રિયો ઓગળી જાય છે. આ પ્રક્રિયા માટે તેમણે 24 કલાક સુધી કંઇ પણ ખાધા-પીધા વગર અખાડાના ઝંડા નીચે ઉભા રહેવું પડે છે. આ દરમિયાન તેના ખભા પર લાકડી અને હાથમાં માટીનો ઘડો હોય છે.

આ સમય દરમિયાન અખાડાના ચોકીદારો તેમના પર નજર રાખે છે. આ પછી અખાડાના સાધુ દ્વારા વૈદિક મંત્રોચ્ચારથી આંચકો લગાવીને તેમનું લિંગ નિષ્ક્રિય કરી દેવામાં આવે છે. આ કામ પણ અખાડાના ધ્વજ નીચે કરવામાં આવે છે. આ પ્રક્રિયા બાદ તે નાગા સાધુ બની જાય છે.

જો કોઈ વ્યક્તિ બ્રહ્મચર્યને અનુસરવાની કસોટીમાં સફળતાપૂર્વક પાસ થઈ જાય છે, તો તેને બ્રહ્મચારીમાંથી એક મહાન માણસ બનાવવામાં આવે છે. તેમના પાંચ ગુરુ છે. આ પાંચ ગુરુ પંચ દેવ અથવા પંચ પરમેશ્વર (શિવ, વિષ્ણુ, શક્તિ, સૂર્ય અને ગણેશ) છે. તેમને રાખ, કેસર, રુદ્રાક્ષ જેવી વસ્તુઓ આપવામાં આવે છે. તે નાગાઓનું પ્રતીક અને આભૂષણ છે.

આ રીતે બને છે નાગા અવધૂત

મહાપુરુષ પછી નાગને અવધૂત બનાવવામાં આવે છે. સૌથી પહેલાં તો તેણે પોતાના વાળ કાપવા પડે છે. આ માટે અખાડા પરિષદની રસીદ પણ કાપી લેવામાં આવે છે. જે વ્યક્તિ અવધૂત રૂપમાં દીક્ષા લે છે તેને પોતાનું તર્પણ અને પિંડ દાન કરવું પડે છે. આ પિંડદાન અખાડાના પૂજારીઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે. તેઓ દુનિયા અને પરિવાર માટે મરી ગયા છે. તેમનો એકમાત્ર હેતુ સનાતન અને વૈદિક ધર્મની રક્ષા કરવાનો છે.

નાગા સાધુઓ તેમના વાળ કાપતા નથી

નાગા સાધુઓ સામાન્ય રીતે તેમના વાળ કાપતા નથી. તેને તેમના સંન્યાસ અને સાધનાના એક મહત્વના પ્રતીક તરીકે જોવામાં આવે છે. વાળ ન કાપવા એ એક પ્રતીક છે કે તેઓએ દુન્યવી બંધન, ઇચ્છાઓ અને ભૌતિક સુખ સુવિધાઓ છોડી દીધી છે. આ તેમની સાધના અને તપસ્યાનો એક ભાગ છે.