હાઈકોર્ટમાં સુનાવણી દરમિયાન શાહી ઈદગાહ કમિટીના વકીલ તરફથી એવી દલીલ કરવામાં આવી હતી કે શાહી ઈદગાહની સામે ઝાંસીની રાણી લક્ષ્મીબાઈની પ્રતિમા સ્થાપિત કરવાથી આ વિસ્તારમાં કાયદો અને વ્યવસ્થાની સ્થિતિ સર્જાઈ શકે છે.
દિલ્હી હાઈકોર્ટે સોમવારે રાષ્ટ્રીય રાજધાનીમાં ઝાંસીની રાણીની પ્રતિમાને લઈને કોર્ટમાં સાંપ્રદાયિક રાજકારણ કરવા બદલ શાહી ઈદગાહ સમિતિની ઝાટકણી કાઢી હતી. કોર્ટે કહ્યું કે રાણી લક્ષ્મીબાઈ રાષ્ટ્રીય ગૌરવનું પ્રતીક છે અને સાંપ્રદાયિક રાજકારણ માટે ઇતિહાસને વિભાજિત કરવાનો પ્રયાસ કરતા નથી. કોર્ટે શાહી ઈદગાહ મેનેજિંગ કમિટીને પણ તેની “નિંદનીય” દલીલો બદલ માફી માંગવા જણાવ્યું હતું. સમિતિએ શુક્રવારે કહ્યું કે તેણે માફી માંગી છે. આ કેસની સુનાવણી આગામી સપ્તાહ સુધી મુલતવી રાખવામાં આવી છે.
બીજી તરફ સદર બજારના શાહી ઇદગાહ પાર્કમાં ઝાંસીની રાણીની પ્રતિમા સ્થાપિત કરવાનું કામ શુક્રવારે બંધ કરી દેવામાં આવ્યું છે. દિલ્હી નગર નિગમની સૂચનાથી કામ બંધ કરી દેવામાં આવ્યું છે. આ સાથે જ દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં આ કેસની સુનાવણી આવતા અઠવાડિયે 1 ઓક્ટોબર સુધી ટાળી દેવામાં આવી છે.
કેમ શરૂ થયો હતો વિવાદ પ્રતિમાને લઈને
દિલ્હી સરકાર હેઠળના પબ્લિક વર્કસ ડિપાર્ટમેન્ટ (પીડબ્લ્યુડી)એ ભારે ભીડને દૂર કરવા માટે તીસ હજારીથી ફિમિસ્તાન થઈને પંચકુલા રોડ તરફ સિગ્નલ-ફ્રી રોડ બનાવવા માટે 2016-17માં એક પ્રોજેક્ટ શરૂ કર્યો હતો. જે અંતર્ગત દેશબંધુ ગુપ્તા રોડ પર રાણી લક્ષ્મીબાઈની પ્રતિમાને ખસેડવાની હતી.
ડીડીએએ આ પ્રતિમા સ્થાપિત કરવા માટે શાહી ઇદગાહ પાસે પોતાની જમીન આપી હતી, પરંતુ ઇદગાહ સમિતિ તેની સામે દિલ્હી હાઇકોર્ટમાં ગઇ હતી. કોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં તેને સરકારી જમીન ગણાવી હતી. જો કે શાહી ઈદગાહ મસ્જિદ સમિતિએ તેનો વિરોધ કર્યો હતો. આ નિર્ણય સામે સમિતિ કોર્ટમાં પહોંચી હતી.
ઈદગાહ મસ્જિદ પાસે સુરક્ષા વ્યવસ્થા સઘન બનાવવામાં આવી
મસ્જિદ સમિતિએ દાવો કર્યો હતો કે આ જમીન વકફ બોર્ડની છે. જ્યારે ડીડીએએ જણાવ્યું હતું કે શાહી ઇદગાહ નજીકની ખાલી પડેલી જમીન તેની છે. પરંતુ હાઇકોર્ટના નિર્ણય બાદ હવે શાહી ઇદગાહ પાર્કમાં ઝાંસીની રાણીની પ્રતિમા સ્થાપિત કરવાનો મામલો સ્પષ્ટ થઇ ગયો છે.
આ દરમિયાન ગુરુવારે સાંજે એક અફવા ફેલાઈ ગઈ અને મોટી સંખ્યામાં લોકો શાહી ઈદગાહ મસ્જિદ પાસે પહોંચી ગયા. જો કે પોલીસે તે લોકોને સમજાવીને પાછા મોકલી દીધા હતા, પરંતુ આજે શુક્રવારની નમાઝને કારણે ત્યાં સુરક્ષા વ્યવસ્થા કડક કરી દેવામાં આવી છે અને ભારે પોલીસ બંદોબસ્ત ગોઠવી દેવામાં આવ્યો છે.
ઠપકો આપ્યા બાદ સમિતિએ માફી માંગી
આજની સુનાવણી દરમિયાન શાહી ઈદગાહ સમિતિએ હાઈકોર્ટને માહિતી આપી હતી કે, આ કેસમાં માફી માગવાની અરજી ગુરુવારે રજિસ્ટ્રીને સુપરત કરવામાં આવી છે. હાલ કોર્ટે શાહી ઈદગાહ પાર્કમાં ઝાંસીની રાણીની પ્રતિમા સ્થાપિત કરવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો નથી.
ગત સુનાવણી દરમિયાન, હાઈકોર્ટે મસ્જિદ સમિતિ દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીમાં કહેવામાં આવેલી કેટલીક લાઇનો સામે પણ સખત વાંધો ઉઠાવ્યો હતો, જેમાં સિંગલ જજના નિર્ણયની સચ્ચાઈ પર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા, જેના દ્વારા કોર્ટે ડીડીએને શાહી ઇદગાહ પાર્કમાં ઝાંસીની રાણી લક્ષ્મીબાઇની પ્રતિમા સ્થાપિત કરવાની મંજૂરી આપી હતી. તાજેતરમાં હાઈકોર્ટના એક જ જજે કેટલીક વિવાદિત જમીનને મસ્જિદને બદલે દિલ્હી ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી (ડીડીએ)ની માલિકીની જાહેર કરી હતી.
હાઈકોર્ટે સાંપ્રદાયિક રંગને વખોડી કાઢ્યો
બુધવારે જ્યારે આ મામલે સુનાવણી થઈ ત્યારે દિલ્હી હાઈકોર્ટના મુખ્ય ન્યાયાધીશ મનમોહન અને જસ્ટિસ તુષાર રાવ ગેડેલાની ખંડપીઠે ઈદગાહ સમિતિને આ સમગ્ર ઘટનાક્રમને સાંપ્રદાયિક રંગ આપવાનો પ્રયાસ કરવા બદલ નિંદા કરી હતી અને ગુરુવાર સુધીમાં તેના આચરણ માટે માફી માંગવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો. કોર્ટના ઠપકા બાદ કમિટીના વકીલે બિનશરતી માફી માગી હતી અને અપીલ પાછી ખેંચવાની પરવાનગી પણ માગી હતી. આજે હાઈકોર્ટમાં કેસની સુનાવણી 1 ઓક્ટોબર સુધી ટાળી દેવામાં આવી છે.
જસ્ટિસ મનમોહને નારાજગી બતાવતા કહ્યું હતું કે, કોર્ટ દ્વારા સાંપ્રદાયિક રાજકારણ રમાઈ રહ્યું છે. તમે તેને એવી રીતે રજૂ કરી રહ્યા છો કે જાણે તે કોઈ ધાર્મિક મુદ્દો હોય, પરંતુ તે કાયદો અને વ્યવસ્થાની પરિસ્થિતિ છે. ઝાંસીની રાણીની પ્રતિમા હોવી એ ગર્વની વાત છે. અમે મહિલા સશક્તિકરણ વિશે વાત કરીએ છીએ અને તમારી પાસે એક મુદ્દો છે.
તમારી સલાહ વિભાજનકારી છે: હાઇકોર્ટ
“ઝાંસીની રાણી ધાર્મિક રેખાઓથી પર છે અને રાષ્ટ્રીય નાયક જેવી છે. અરજદાર સાંપ્રદાયિક રેખાઓ દોરી રહ્યો છે. તમારે સાંપ્રદાયિક રેખાઓ દ્વારા વિભાજન ન કરવું જોઈએ. તમારી સલાહ વિભાજનકારી છે. જો જમીન તમારી છે, તો તમારે જાતે મૂર્તિની સ્થાપના કરવા આગળ આવવું જોઈએ.
હાઈકોર્ટમાં સુનાવણી દરમિયાન શાહી ઈદગાહ કમિટીના વકીલ તરફથી એવી દલીલ કરવામાં આવી હતી કે શાહી ઈદગાહની સામે ઝાંસીની રાણી લક્ષ્મીબાઈની પ્રતિમા સ્થાપિત કરવાથી આ વિસ્તારમાં કાયદો અને વ્યવસ્થાની સ્થિતિ સર્જાઈ શકે છે. દિલ્હી લઘુમતી સમિતિએ યથાવત્ સ્થિતિના આદેશો પસાર કરી દીધા છે અને તેથી પ્રતિમા સ્થાપિત કરી શકાતી નથી.
ડીડીએના વકીલે વ્યક્ત કરી નારાજગી
વકીલે પોતાની અરજીમાં વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, લઘુમતી સમિતિ દ્વારા જારી કરાયેલા આદેશને સિંગલ જજ સમક્ષ પડકારવામાં આવ્યો નથી, તેથી આ આદેશ હજુ પણ અમલમાં રહેશે. ડીડીએ અને દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (એમસીડી) દ્વારા એક વૈકલ્પિક સ્થળની ઓળખ કરવામાં આવી છે, જ્યાં પ્રતિમા સ્થાપિત કરી શકાય છે.
પરંતુ સુનાવણી દરમિયાન ડીડીએના વકીલે સમિતિની દલીલોમાં કેટલાક “નિંદાકારક” ફકરાઓ અંગે નારાજગી વ્યક્ત કરી હતી અને આ મામલે કોર્ટનું ધ્યાન દોર્યું હતું. વકીલે કોર્ટને જણાવ્યું હતું કે તેઓને એક જ ન્યાયાધીશ દ્વારા નિર્દેશિત કરવામાં આવ્યા હતા જેમણે તાજેતરમાં નિર્ણય લીધો હતો કે વિવાદિત જમીન ડીડીએની છે. આના પર ડબલ બેંચે માફી માંગવા કહ્યું હતું.
