મિડલ ઈસ્ટમાં તણાવ વધી રહ્યો છે, ઈરાન-ઈઝરાયલ વચ્ચે ટકરાવની દહેશત વચ્ચે મોટાભાગના મોટા ખેલાડીઓએ પોતાનો કેમ્પ પસંદ કર્યો છે. આ જ કારણ છે કે ઇરાનના રાષ્ટ્રપતિએ પોતાનું ધ્યાન આરબ દેશો અને મુસ્લિમ દેશોથી એશિયન શક્તિઓ તરફ વાળ્યું છે. થાઇલેન્ડના વડાપ્રધાન શિનાવાત્રા સાથેની મુલાકાતમાં તેમણે એશિયાના દેશોને ઇઝરાયેલના અત્યાચારો સામે ઇરાનમાં જોડાવા અપીલ કરી હતી.
ઈઝરાયેલ સામે વધી રહેલા તણાવ વચ્ચે ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ એશિયાઈ દેશોની મદદ ઈચ્છે છે. થાઇલેન્ડના વડા પ્રધાન પટોંગતરન શિનાવાત્રા સાથેની બેઠક દરમિયાન પેજેશકિયાને એશિયન દેશોને ઇઝરાઇલ સામે એક થવા હાકલ કરી હતી. વાસ્તવમાં ઈરાને ઈઝરાયેલ પર જવાબી હુમલા બાદ આ ક્ષેત્રમાં તણાવ ઘણો વધી ગયો છે, માનવામાં આવી રહ્યું છે કે ઈરાનનો પરમાણુ કાર્યક્રમ ઈઝરાયેલના નિશાના પર છે. આવી સ્થિતિમાં, આ તણાવ મધ્ય પૂર્વમાં વધુ એક ભયંકર સંઘર્ષને જન્મ આપી શકે છે.
આથી ગુરુવારે થાઇલેન્ડના વડાપ્રધાન શિનાવાત્રા સાથેની બેઠકમાં ઇરાનના રાષ્ટ્રપતિએ એશિયાના દેશોને સહકાર માટે અપીલ કરી છે, પેઝેશકિયાને કહ્યું છે કે એશિયાના દેશોએ આ ક્ષેત્રમાં વિદેશી હસ્તક્ષેપ અને ઇઝરાયેલી અત્યાચારોને રોકવા માટે એશિયા કોઓપરેશન ડાયલોગ જેવા પ્રાદેશિક સંગઠનોનો લાભ લેવો જોઇએ. પેજેશકિયાને જણાવ્યું હતું કે ઇઝરાયેલ સ્વ-બચાવ અને હોસ્પિટલો, શાળાઓ અને નાગરિક લક્ષ્યો પર બોમ્બ ધડાકા કરવાના બહાના હેઠળ મહિલાઓ અને બાળકોની હત્યા કરી રહ્યું છે. તેમણે કહ્યું કે આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયના મૌન વચ્ચે આવી ઘટનાઓ શરમજનક છે.
ઈરાન સાથે આરબ દેશો નહીં!
પેજેશ્કિયન સારી રીતે જાણે છે કે આરબ દેશો અમેરિકા અને ઇઝરાયલની નજીક છે, જ્યારે આ વિસ્તારમાં સર્વોપરિતાની લડાઈ અને શિયા-સુન્ની સંઘર્ષને કારણે મોટાભાગના આરબ દેશો ઇરાનને ટેકો નહીં આપે. ગાઝામાં એક વર્ષ સુધી ચાલેલા યુદ્ધ વચ્ચે ઈરાને અરબ દેશો સહિત તમામ ઈસ્લામિક દેશોને વારંવાર અપીલ કરી છે કે ઈઝરાયેલ સાથે વ્યાપાર ખતમ કરવામાં આવે, પરંતુ તેની કોઈ ખાસ અસર નથી થઈ. ગાઝામાં એક વર્ષના યુદ્ધમાં લગભગ 41 હજાર લોકો માર્યા ગયા છે.
ઈરાનને ભારત પાસેથી ઘણી આશાઓ છે?
મોટી વાત એ છે કે માત્ર એશિયામાં જ નહીં પરંતુ પશ્ચિમી દેશોમાં પણ ભારતની વિશ્વસનીયતા મજબૂત છે. અમેરિકા જાણે છે કે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધના ઉકેલ માટે ભારતની ભૂમિકા કેટલી મહત્વની હોઈ શકે છે, આવી સ્થિતિમાં જો ભારત મધ્ય પૂર્વમાં વધી રહેલા તણાવને રોકવામાં આગળ આવે તો અમેરિકા સહિત પશ્ચિમી દેશો માટે તેનું સમર્થન શક્ય બનશે.
આ ઉપરાંત ઈરાન અને ઈઝરાયેલ બંને સાથે ભારતના મજબૂત સંબંધો છે, ભારત ‘ટુ નેશન સોલ્યુશન’ એટલે કે ઈઝરાયેલના અસ્તિત્વ તેમજ ઈઝરાયેલ-પેલેસ્ટાઈન વિવાદમાં સ્વતંત્ર પેલેસ્ટાઈનનું સમર્થન કરે છે. ભારત ગ્લોબલ સાઉથ અને એશિયાની ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થાનો મજબૂત અવાજ છે, આ સંઘર્ષને ઓછો કરવામાં ભારતની ભૂમિકા ઘણી મહત્વપૂર્ણ સાબિત થઈ શકે છે. આ જ કારણ છે કે ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ એશિયાના દેશોને એક સાથે આવવાની અપીલ કરી રહ્યા છે.
જો સંઘર્ષ વધશે તો ઈરાન માટે મોટું જોખમ છે?
ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ પેજેશ્કીનને ઉદારવાદી ચિંતક માનવામાં આવે છે અને શરૂઆતમાં તેઓ ઈઝરાયેલ વિરુદ્ધ આક્રમક કાર્યવાહીના વિરોધમાં હતા. આ અંગે તેમની અને સુપ્રીમ લીડર ખામેની વચ્ચે સંઘર્ષના અહેવાલો પણ આવ્યા હતા, પરંતુ હમાસના વડા હનિયા બાદ ઇઝરાયેલે હિઝબુલ્લાહના વડા નસરાલ્લાહને પણ ખતમ કરી દીધા હતા. ઇરાનમાં વિરોધ પ્રદર્શન અને વધતા દબાણને કારણે પેજેશ્કિયનને બદલો લેવાનું નક્કી કરવાની ફરજ પડી હતી. પરંતુ હવે તે જાણે છે કે જો આ સંઘર્ષ વધશે તો તેના પરિણામો શું હોઈ શકે છે.
આ પણ વાંચો- વીરેન્દ્ર સેહવાગ હરિયાણાની ચૂંટણી મેદાનમાં, આ પાર્ટી માટે ‘બેટ’,…
