અમેરિકા અને ચીન વચ્ચે ટ્રેડ વોરની વૈશ્વિક અર્થવ્યવસ્થા પર ઘેરી અસર પડી રહી છે. આ દરમિયાન એક નવા રિસર્ચમાં સામે આવ્યું છે કે 2022માં ચીન અને અમેરિકાએ વિશ્વના પ્લાસ્ટિક ઉત્પાદન અને કચરામાં સૌથી મોટી ભૂમિકા ભજવી છે. શું તમે જાણો છો કે ભારતનો ભાગ શું હતો?
અમેરિકાનું ટેરિફ વોર ચીન પર અટકવાનું નામ નથી લઈ રહ્યું, જ્યારે ચીન પીછેહઠ કરવા તૈયાર નથી. હવે અમેરિકાએ ચીન પર 145 ટકા ટેરિફ લગાવ્યો છે. આ બંનેની ટેરિફ ગેમના કારણે સમગ્ર વિશ્વની અર્થવ્યવસ્થા પર ઘેરી અસર પડી રહી છે.
તમને જાણીને આશ્ચર્ય થશે કે અમેરિકા અને ચીનની ભૂમિકા માત્ર ટેરિફ ગેમમાં જ નહીં પરંતુ દુનિયાભરમાં ગંદકી ફેલાવવામાં પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. એક નવા સંશોધન અનુસાર, 2022 માં, વિશ્વમાં લગભગ 268 મિલિયન ટન પ્લાસ્ટિક કચરો ઉત્પન્ન થયો હતો અને ભારતનો હિસ્સો 3.54 ટકા હતો.
કચરો બનાવવામાં યુ.એસ. અને ચીન કેટલી ભૂમિકા ભજવે છે?
નેચર જર્નલમાં પ્રકાશિત એક લેખમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે 2022માં લગભગ 400 મિલિયન ટન પ્લાસ્ટિકનું ઉત્પાદન થયું હતું અને તેમાં ભારતનો હિસ્સો 5 ટકા હતો. આ સાથે જ ચીન અને અમેરિકાનો હિસ્સો અનુક્રમે 32 અને 42 ટકા હતો. ચીન પ્લાસ્ટિકનો સૌથી મોટો ઉપભોક્તા દેશ રહ્યો હતો, જે વિશ્વના લગભગ 20 ટકા પ્લાસ્ટિકના પુરવઠાનો ઉપયોગ કરતું હતું.
આ વર્ષે પ્લાસ્ટિકના ઉપયોગમાં અમેરિકાનો હિસ્સો 18 ટકા હતો, ત્યારબાદ યુરોપિયન યુનિયન (16 ટકા), ભારત (6 ટકા) અને જાપાન (4 ટકા)નો નંબર આવે છે. અમેરિકામાં માથાદીઠ વપરાશ સૌથી વધુ હતો. તેમાં માથાદીઠ ૨૧૬ કિલો પ્લાસ્ટિકનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. જાપાને વ્યક્તિ દીઠ ૧૨૯ કિલો અને યુરોપિયન યુનિયનનો માથાદીઠ ૮૭ કિલો ગ્રામ ઉપયોગ કર્યો હતો.
રિપોર્ટ અનુસાર વર્ષ 2022માં દુનિયાભરમાં લગભગ 26.8 કરોડ ટન પ્લાસ્ટિક કચરો પેદા થયો હતો. આમાંથી ચીનમાંથી 81.5 મિલિયન ટન કચરો બહાર આવ્યો હતો, જે વિશ્વમાં સૌથી વધુ છે. આ પછી અમેરિકામાંથી 40.1 મિલિયન, યુરોપિયન યુનિયનના 30 મિલિયન અને ભારતના 9.5 મિલિયન લોકો આવ્યા હતા. વૈશ્વિક સ્તરે, 40 ટકા પ્લાસ્ટિક કચરો લેન્ડફીલ સાઈટમાં જાય છે, 34 ટકા કચરો બળીને ખાખ થઈ જાય છે અને માત્ર 9 ટકા કચરો જ રિસાયકલ થાય છે.
ભારતમાં પ્લાસ્ટિકનો ઓછો ઉપયોગ
યુરોપિયન યુનિયનનો રિસાયક્લિંગનો દર આશરે 20 ટકા હતો, જ્યારે અમેરિકાએ તેના માત્ર 5 ટકા પ્લાસ્ટિક કચરાને રિસાયકલ કર્યો હતો, એમ અભ્યાસમાં જણાયું હતું. લેખકોએ જણાવ્યું હતું કે વૈશ્વિક વસ્તીના 17 ટકાથી વધુ ધરાવતા ભારતમાં 2022માં વૈશ્વિક પ્લાસ્ટિકનો 6 ટકા હિસ્સો વપરાયો હતો.
તે ચીન (૨૦ ટકા), અમેરિકા (૧૮ ટકા) અને યુરોપિયન યુનિયન (૧૬ ટકા)થી પાછળ છે. ભારતે ૨૦૨૨ માં લગભગ ૧.૬ મિલિયન ટન મધ્યવર્તી પ્લાસ્ટિક સ્વરૂપો અને ૧.૨ મિલિયન ટન પ્લાસ્ટિકની નિકાસ કરી હતી.
વર્ષ 2022માં લેન્ડફીલ સાઈટમાં મોકલવામાં આવતા વૈશ્વિક પ્લાસ્ટિક કચરાની કુલ ટકાવારીમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે, જે 1950 અને 2015ની વચ્ચે લેન્ડફીલ સાઈટમાં મોકલવામાં આવતા કુલ વૈશ્વિક પ્લાસ્ટિક કચરામાંથી અંદાજે 79 ટકા હતો.
